Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του WMO “Το Παγκόσμιο Κλίμα 2011-2020: Μια Δεκαετία Επιτάχυνσης της κλιματικής αλλαγής”, οι παγετώνες σε όλο τον κόσμο κατέγραψαν την περίοδο μεταξύ 2011 και 2020 μια πρωτοφανή μείωση μάζας στο αρχείο καταγραφών από το 1950.
Οι εναπομείναντες παγετώνες κοντά στον Ισημερινό βρίσκονται γενικά σε ταχεία μείωση όγκου και έκτασης. Παγετώνες κοντά στο Puncak Jaya στην Παπούα της Ινδονησίας έχουν συρρικνωθεί σε έκταση από 19 km2 το 1850 σε μόλις 0,34 km2 τον Μάιο του 2020 και είναι πιθανό να εξαφανιστούν συνολικά μέσα στην επόμενη δεκαετία. Στην Αφρική, υπάρχουν παγετώνες στα βουνά Rwenzori και στο Όρος Κένυα οι οποίοι επίσης προβλέπεται να εκλείψουν μέχρι το 2030, ενώ στο Κιλιμάντζαρο μέχρι το 2040.
Η Παγκόσμια Υπηρεσία Παρακολούθησης των Παγετώνων του WMO / OHE (World Glacier Monitoring Service WGMS) συλλέγει, αναλύει, και εξάγει δεδομένα για τις αλλαγές στους παγετώνες από όλο τον κόσμο. Η τελευταία αξιολόγηση βασίζεται σε 42 παγετώνες αναφοράς με μακροπρόθεσμες (>30 ετών) μετρήσεις οι οποίες αποκαλύπτουν ότι η δεκαετία μεταξύ των ετών 2011 και 2020 παρουσίασε τα περισσότερα αρνητικά ισοζύγια μέσης μάζας δεκαετίας οποιασδήποτε παρατηρούμενης δεκαετίας.
Αυτό σημαίνει ότι κάθε χρόνο, και κατά μέσο όρο σε ολόκληρη την επιφάνειά τους, οι παγετώνες που μετρήθηκαν μίκρυναν κατά 1 μέτρο ισοδύναμου νερού, δηλαδή περίπου (1.000 kg m-2). Η μέση τιμή δεκαετίας δείχνει μεγάλη περιφερειακή μεταβλητότητα αλλά σε σχεδόν σε όλες τις περιοχές οι σωρευτικές καμπύλες υποδεικνύουν μια τάση προς όλο και πιο αρνητικά ισοζύγια μάζας. Μερικοί παγετώνες με ισοζύγιο αναφοράς έχουν ήδη λιώσει, καθώς το χειμερινό χιόνι που τρέφει τον παγετώνα λιώνει εντελώς κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
(Αριστερά) Ετήσιες και ανά-δεκαετία μεταβολές μάζας παγετώνων αναφοράς με περισσότερα από 30 χρόνια μετρήσεων. (Δεξιά) Αθροιστική μεταβολή μάζας πάγου σε σύγκριση με το 1976 με βάση δεδομένα από παγετώνες αναφοράς. Οι ετήσιες τιμές μεταβολής μάζας δίνονται στον άξονα y με τη μονάδα μετρητικό ισοδύναμο νερού – metre water equivalent (mwe) που αντιστοιχεί σε τόνους ανά τετραγωνικό μέτρο (1.000 kg m-2) και υπολογίζονται ως αριθμητικοί μέσοι όροι των περιφερειακών σταθμών. Πηγή: WGMS (2021)
Η τάση προς όλο και πιο αρνητικά ισοζύγια μάζας παγετώνων επιβεβαιώθηκε πρόσφατα σε παγκόσμια κλίμακα με γεωδαιτικές έρευνες χρησιμοποιώντας χρονοσειρές ψηφιακών υψομετρικών μοντέλων από το όργανο ASTER (Advanced Spaceborne Thermal Emission and Reflection Radiometer). Η ανάλυση έδειξε όλο και πιο μεγάλες αρνητικές τιμές από το 2000 έως το 2020 για σχεδόν όλες τις 19 περιοχές παγετώνων. Αυτή η ανάλυση, σε συνδυασμό με τις ετήσιες μετρήσεις πεδίου επιλεγμένων παγετώνων, δείχνει ότι είναι τώρα είναι δυνατόν να προσδιοριστούν τα ετήσια ισοζύγια μάζας πάγου και των σχεδόν 215.000 παγετώνων παγκοσμίως για πρώτη φορά.
Αυτό θα βελτιώσει σημαντικά την ικανότητά μας να προσδιορίζουμε την απορροή από παγετώνες σε περιοχές όπου το λιωμένο νερό τους είναι θεμελιωδώς σημαντικό για τη διατήρηση της ανθρώπινης ζωής, για παράδειγμα, την παροχή νερού για τη γεωργία, τη βιομηχανία, ή την ανθρώπινη κατανάλωση.
Μια κρίσιμη συνέπεια της απώλειας μάζας παγετώνων είναι η κατάρρευση ολόκληρων ή μεγάλων τμημάτων παγετώνων, με ανθρώπινα θύματα και ζώα πλήττοντας την κτηνοτροφία, καταστρέφοντας τις υποδομές, και δημιουργώντας άλλες πιθανές συνέπειες, όπως π.χ ζημιές στις καλλιέργειες ή διαταραχή των πηγών νερού. Αν και η σχέση με την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί πλήρως, οι πιθανές αλλαγές στην εμφάνιση τέτοιων γεγονότων συνιστούν έναν κίνδυνο που πρέπει να ληφθεί υπόψη. Η ταχεία ανάπτυξη των προ-παγετωνικών λιμνών, και ο πιθανός κίνδυνος μιας απότομης “πλημμυρικής έκρηξης” λιμνών παγετώνων, αποτελεί πρόσθετη απειλή. Το νερό από το λιώσιμο των παγετώνων συνέβαλε σε μία από τις χειρότερες πλημμύρες της δεκαετίας, τις πλημμύρες του Ουταραχάντ της Ινδίας τον Ιούνιο του 2013.
Πηγή: Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός- World Meteorological Organization
