Η Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας (Energy Charter Treaty – ECT) είναι μια διεθνής συμφωνία που θεσπίζει ένα πλαίσιο για τη διασυνοριακή συνεργασία στον ενεργειακό κλάδο. Στη Συνθήκη ECT έχουν προσχωρήσει συνολικά 54 μέλη από το 1994, μεταξύ των οποίων και η χώρα μας.
Αν και αρχικά η συνθήκη είχε σκοπό την προώθηση και προστασία των ξένων επενδύσεων για την ενέργεια, ολοένα και περισσότερα κράτη αποχωρούν από αυτή κυρίως επειδή επιτρέπει στις εταιρείες εξόρυξης ορυκτών καυσίμων να μηνύουν τις κυβερνήσεις-μέλη για εφαρμογή πολιτικών για το κλίμα.
Το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοίνωσε την Τετάρτη 21 Φεβρουαρίου 2024 την αποχώρηση από τη Συνθήκη ECT, ακολουθώντας τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ισπανία και την Ολλανδία. Οι πολιτικές που ακολουθούν αυτές οι χώρες για την προστασία του περιβάλλοντος και τη μετάβαση προς μηδενικές εκπομπές άνθρακα, αντιβαίνουν στα συμφέροντα των επιχειρήσεων που υπερασπίζεται η Συνθήκη ECT.
Η συνθήκη επιτρέπει στους επενδυτές ορυκτών καυσίμων να μηνύσουν τα κράτη για προσδοκίες χαμένων κερδών σε ένα αδιαφανές εταιρικό σύστημα διαιτησίας που δημιουργήθηκε για την προστασία των επενδυτών ορυκτών καυσίμων στις πρώην σοβιετικές οικονομίες τη δεκαετία του 1990.
Ο υπουργός κλιματικής αλλαγής της Βρετανίας, Kerry McCarthy, δήλωσε: «Βρισκόμαστε σε μια επείγουσα παγκόσμια μάχη ενάντια στην κλιματική έκτακτη ανάγκη. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στις εταιρείες ορυκτών καυσίμων να εμποδίσουν τις δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις να αναλάβουν ισχυρή δράση για το κλίμα. Οι Εργατικοί υποστηρίζουν εδώ και καιρό ότι η συνθήκη για τον ενεργειακό χάρτη είναι ξεκάθαρα ξεπερασμένη και δεν είναι κατάλληλη για τον σκοπό της. Είναι καλό που η κυβέρνηση έκανε επιτέλους το βήμα να την εγκαταλείψει».
Περίπου το 40% των αδειών εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου της Βόρειας Θάλασσας ανήκουν σε ξένους επενδυτές, σύμφωνα με έρευνα του Common Wealth.
Πολλές χώρες εξακολουθούν να αναφέρονται ως υπογράφοντες το ECT στον ιστότοπο του οργανισμού της συνθήκης, αλλά στην πραγματικότητα έχουν ήδη αποχωρήσει –ή σχεδιάζουν– μετά την αποτυχία των συνομιλιών εκσυγχρονισμού.
Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε: «Όπως έχει, η συνθήκη δεν είναι σύμφωνη με τους ενεργειακούς και κλιματικούς στόχους της ΕΕ και με την επενδυτική πολιτική και τη νομοθεσία της ΕΕ. Παρά τις επιτυχημένες διαπραγματευτικές προσπάθειες της Επιτροπής με διεθνείς εταίρους για την επικαιροποίηση της συνθήκης, δεν ήταν δυνατό για τα κράτη μέλη να βρουν την απαραίτητη πλειοψηφία για να εγκρίνουν την εκσυγχρονισμένη συνθήκη. Ως εκ τούτου, προτείναμε η ΕΕ, τα κράτη μέλη της να αποχωρήσουν από την ECT με συντονισμένο και τακτικό τρόπο».
Πηγές: The Guardian / ΥΠΕΝ / Energy Monitor
