Σε προηγούμενα άρθρα παρουσιάστηκαν συνοπτικά τα δεδομένα για το κλίμα σε ότι αφορά (α) τα θερμοκηπικά αέρια και τη θερμοκρασία, (β) τους ωκεανούς και τη στάθμη της θάλασσας, (γ) τους παγετώνες και τους πάγους, (δ) τα ακραία φαινόμενα και (ε) τη βροχόπτωση. Ποια αίτια όμως οδήγησαν στην τωρινή κατάσταση του κλίματος και ποιες είναι οι κυριότερες κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις;
Αίτια
Η αναζήτηση των αιτίων είναι μια ιδιαίτερα πολύπλοκη και χρονοβόρα διαδικασία με πάρα πολλές ευμετάβλητες παραμέτρους. Σύμφωνα όμως με τον WMO, για κάποιες από αυτές ισχύουν τα παρακάτω:
Οι πρώτες έρευνες σχετικά με τις υψηλές θερμοκρασίες του Ιουνίου και του Ιουλίου στη Βορειοδυτική Αμερική έδειξαν ότι χωρίς την κλιματική αλλαγή, αυτές θα ήταν σχεδόν αδύνατο να συμβούν. Σχετικά με τις πλημμύρες στη Δυτική Ευρώπη, οι πρώτες έρευνες δείχνουν ότι η κλιματική αλλαγή αύξησε τις πιθανότητες να λάβουν χώρα.
Τέτοια φαινόμενα περιλαμβάνονται στο ευρύτερο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής. Η 6η Έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (Intergovernmental Panel on Climate Change – IPCC), κατέληξε στο ότι οι καύσωνες στη Βόρεια Αμερική και στην Μεσόγειο έχουν αυξηθεί. Η επίδραση των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων σε αυτό επιβεβαιώθηκε με μεγάλη σιγουριά για τη Μεσόγειο (high confidence) και με μικρότερη για την Βόρεια Αμερική (medium confidence).
Η IPCC κατέληξε επίσης ότι η αύξηση βροχόπτωσης που καταγράφηκε στην Ανατολική Ασία δεν μπορεί να συνδεθεί με σιγουριά με τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες (low confidence). Μεγάλη σιγουριά (high confidence) υπάρχει για την επίδραση των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων στην αύξηση των περιπτώσεων ισχυρής βροχόπτωσης στη Βόρεια Ευρώπη ενώ για τη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη η αύξηση των ισχυρών βροχοπτώσεων δεν μπορεί να συνδεθεί με σιγουριά με τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες (low confidence).
Κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις
Κατά την τελευταία δεκαετία οι συγκρούσεις, τα ακραία καιρικά φαινόμενα και οι οικονομικές κρίσεις έχουν αυξηθεί τόσο σε συχνότητα όσο και ισχύ. Σε συνδυασμό με την πανδημία COVID-19 οδήγησαν στην αύξηση της πείνας σε παγκόσμιο επίπεδο, υποσκάπτοντας δεκαετίες προόδου στην προσπάθεια εξάλειψής της.
Οι προβλέψεις μετά το μέγιστο υποσιτισμού του 2020 (768 εκατομμύρια άνθρωποι) μιλούσαν για μείωση σε 710 εκατομμύρια το 2021. Δυστυχώς όμως, έως τον Οκτώβριο του 2021, σε πολλές χώρες τα νούμερα είναι ήδη μεγαλύτερα από αυτά του 2020.
Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που καταγράφηκαν κατά το La Niña των 2020/2021 μετέβαλαν τις περιόδους βροχόπτωσης, προκαλώντας προβλήματα στον αγροτικό και κτηνοτροφικό τομέα σε όλο τον κόσμο. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα κατά την περίοδο βροχοπτώσεων του 2021 επιδείνωσαν την κατάσταση.
Πολλαπλά επεισόδια ξηρασίας συνδυάστηκαν με ακραία καιρικά φαινόμενα στην Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική, μη επιτρέποντας την επίλυση των προβλημάτων που προκάλεσαν.
Τα ακραία φαινόμενα και η κλιματική αλλαγή έχουν δυσμενείς και ποικίλες επιπτώσεις στη μαζική μετανάστευση πληθυσμών αλλά και στην ευπάθεια των πληθυσμών που έχουν ήδη μεταναστεύσει. Σε όλο τον κόσμο, αυτοί που πλήττονται περισσότερο είναι αυτοί που έχουν την μικρότερη δυνατότητα να προσαρμοστούν και να ανταπεξέλθουν.
Τα οικοσυστήματα και οι υπηρεσίες που αυτά παρέχουν στον πλανήτη επηρεάζονται από την κλιματική αλλαγή. Αλλοιώνονται και υποβαθμίζονται με πρωτόγνωρο ρυθμό, ο οποίος μάλιστα αναμένεται να επιταχυνθεί στις επόμενες δεκαετίες. Η υποβάθμισή τους με τη σειρά της μειώνει τη δυνατότητά τους να υποστηρίξουν το ευ-ζειν των ανθρώπων καθώς και την ικανότητα μας να αντέξουμε τις νέες συνθήκες και να προσαρμοστούμε σε αυτές.
ΠΗΓΗ: WMO -State of Climate in 2021: Extreme events and major impacts
