ΕΟΠ: Οι κλιματικοί κίνδυνοι αυξάνονται σε συχνότητα και δριμύτητα σε όλη την Ευρώπη- ΜΕΡΟΣ Γ: Ζέστη και Κρύο- Ημέρες “καλλιέργειας”

Οι ημέρες καλλιέργειας έχουν αυξηθεί από τη δεκαετία του 1980 σε όλη την Ευρώπη. Περαιτέρω αύξηση προβλέπεται καθ’ όλη τη διάρκεια του αιώνα, ιδιαίτερα στη νότια Ευρώπη

Στο πρώτο μέρος (Α Μέρος), παρουσιάστηκε συνοπτικά η νέα διαδραστική έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) η οποία παρέχει μια ενημερωμένη επισκόπηση του τρόπου με τον οποίο αλλάζουν οι κλιματικοί κίνδυνοι στις διάφορες περιοχές της Ευρώπης.

Στο δεύτερο μέρος (Β Μέρος) εξετάστηκε ο βασικός δείκτης “Μέση Θερμοκρασία”, και στο μέρος αυτό παρουσιάζεται ο δείκτης “μέρες καλλιέργειας” (growing days), ο οποίος μαζί με τους δείκτες “μέρες θέρμανσης” (heating days) και “μέρες ψύξης” (cooling days), συνθέτουν την κατάσταση του κλιματικού κινδύνου “μέσης θερμοκρασίας αέρα” (Mean Air Temperature). Ο Κλιματικός Κίνδυνος αυτός, μαζί με τους κινδύνους “υπερβολική ζέστη” (Extreme Heat), και “Παγετός” (Frost), συνιστούν την κατηγορία “Ζέστη και Κρύο”(HEAT and COLD) και θα αναλυθούν σε επόμενα μέρη.

H έκθεση εξετάζει ένα προσεκτικά επιλεγμένο σύνολο δεικτών που καλύπτουν τους κύριους κινδύνους που σχετίζονται με το κλίμα για την Ευρώπη, συγκεντρωμένους από διαθέσιμες πηγές δεδομένων από ειδικούς στον τομέα. Αυτοί οι 32 δείκτες είναι οργανωμένοι σύμφωνα με 16 κινδύνους και ομαδοποιούνται σε έξι κατηγορίες σύμφωνα με τους «οδηγούς των κλιματικών επιπτώσεων» που εγκρίθηκαν στην Έκτη Έκθεση Αξιολόγησης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC). Πηγή: European Environment Agency

Σύμφωνα με την έκθεση, οι ημέρες με θερμοκρασίες που ευνοούν την καλλιέργεια (growing days) έχουν αυξηθεί σε όλη την Ευρώπη. Περαιτέρω αύξηση προβλέπεται καθ’ όλη τη διάρκεια του αιώνα, με τη μεγαλύτερη αύξηση στη νότια Ευρώπη.

Ημέρες με θερμοκρασίες που ευνοούν την καλλιέργεια (growing days)

Ο δείκτης ημερών με θερμοκρασίες καλλιέργειας, παρέχει ένα μέτρο της συσσωρευμένης θερμότητας που είναι διαθέσιμη για την ανάπτυξη της βλάστησης. Υπολογίζεται από το συνολικό άθροισμα κατά τη διάρκεια του έτους των ημερήσιων μέσων υπερβάσεων θερμοκρασίας ενός ορίου θερμοκρασίας βάσης. Η Θερμοκρασία βάσης των 5 °C θεωρείται αντιπροσωπευτική για τις περισσότερες ευρωπαϊκές καλλιέργειες.

Ο δείκτης ημερών με θερμοκρασίες που ευνοούν την καλλιέργεια  έχει ευρεία εφαρμογή στη γεωργία. Χρησιμοποιείται κυρίως για τον χαρακτηρισμό της φαινολογίας των φυτών για μια μεγάλη ποικιλία καλλιεργειών στην Ευρώπη, αλλά και για την πρόβλεψη συνθηκών που ευνοούν τις επιδημίες παρασίτων και επηρεάζουν τον κύκλο παραγωγής εντόμων κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου.

  • Προηγούμενες και προβλεπόμενες αλλαγές

Οι ημέρες με θερμοκρασίες που ευνοούν την καλλιέργεια έχουν αυξηθεί από τη δεκαετία του 1980 σε όλη την Ευρώπη, ιδιαίτερα στη νότια Ευρώπη. Περαιτέρω αυξήσεις προβλέπονται για τον υπόλοιπο αιώνα στα σενάρια μεσαίων και υψηλών εκπομπών (RCP 4.5 και RCP8.5), με τη μεγαλύτερη απόλυτη αλλαγή στη νότια Ευρώπη, ενώ η αυξητική τάση προβλέπεται να σταθεροποιηθεί στα μέσα του αιώνα στο πλαίσιο του σεναρίου χαμηλών εκπομπών (RCP2.6).

Στον χάρτη εμφανίζονται οι μελλοντικές αλλαγές στον αριθμό ημερών καλλιέργειας ανά έτος (growing days) γiα τo διάστημα 2071-2099 υπό το σενάριο υψηλών εκπομπών RCP8.5

Οι μαύρες γραμμές στα γραφήματα αριστερά δείχνουν τις ετήσιες τιμές για την περίοδο 1950-2020 και οι διακεκομμένες οριζόντιες γραμμές δείχνουν τις μέσες τιμές για την περίοδο 1986-2005. Οι συμπαγείς γκρι, μπλε, κίτρινες και κόκκινες γραμμές αντιπροσωπεύουν τη διάμεσο του συνόλου των προσομοιώσεων των μοντέλων για την ιστορική περίοδο και σε σενάρια χαμηλών, μεσαίων και υψηλών εκπομπών (RCP2.6, RCP4.5 και RCP8.5, αντίστοιχα) . Οι σκιασμένες περιοχές δείχνουν τις περιοχές του 15% και του 85% των εκτιμήσεων των μοντέλων. Το μέγεθος του συνόλου μοντέλων που χρησιμοποιείται για κάθε σενάριο φαίνεται από τους έγχρωμους αριθμούς στην επάνω δεξιά γωνία.

Ο πάνω χάρτης εμφανίζει τις μέσες τιμές των ημερών καλλιέργειας για το διάστημα 1986-2005. Η κεντρική και η κάτω σειρά δείχνουν τις προβλεπόμενες τιμές και τις προβλεπόμενες αλλαγές, αντίστοιχα, του 15% και του 85% των εκτιμήσεων των αντίστοιχων σεναρίων εκπομπών για το εγγύς και το απώτερο μέλλον.

Πηγή: Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος- ΕΟΠ (European Environment Agency)

Περισσότερα:

ΕΕΑ: Heat and cold

Climate Adapt – EEA Overview list of all indices

EEA- what will the future bring when it comes to climate hazards?- Overview