Η τρύπα του όζοντος της Ανταρκτικής έφτασε σε μια μέση έκταση 23,2 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων μεταξύ 7 Σεπτεμβρίου και 13 Οκτωβρίου 2022. Αυτή η περιοχή με λεπτό στρώμα του όζοντος πάνω από τον Νότιο Πόλο ήταν ελαφρώς μικρότερη από πέρυσι και γενικά συνεχίστηκε η συνολική τάση συρρίκνωσης των τελευταίων ετών.
«Με την πάροδο του χρόνου, σημειώνεται σταθερή πρόοδος και η τρύπα μικραίνει», δήλωσε ο Paul Newman, επικεφαλής επιστήμονας για τις επιστήμες της γης στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA. «Βλέπουμε κάποιες διακυμάνσεις λόγω των αλλαγών του καιρού και άλλων παραγόντων μέρα με τη μέρα, και από εβδομάδα σε εβδομάδα. Ωστόσο συνολικά, παρατηρούμε την τρύπα να μειώνεται τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Η εξάλειψη των ουσιών που καταστρέφουν το όζον μέσω του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ συρρικνώνει την τρύπα».
Το στρώμα του όζοντος – το τμήμα της στρατόσφαιρας που προστατεύει τον πλανήτη μας από την υπεριώδη ακτινοβολία του Ήλιου – λεπταίνει, σχηματίζοντας τη λεγόμενη «τρύπα του όζοντος» πάνω από τον Νότιο Πόλο κάθε Σεπτέμβριο. Χημικά ενεργές μορφές χλωρίου και βρωμίου στην ατμόσφαιρα, που προέρχονται από ενώσεις που παράγονται από τον άνθρωπο, προσκολλώνται σε πολικά νέφη μεγάλων υψομέτρων κάθε χειμώνα Νοτίου Ημισφαιρίου. Το δραστικό χλώριο και βρώμιο στη συνέχεια ξεκινούν αντιδράσεις καταστροφής του όζοντος καθώς ο Ήλιος ανατέλλει στο τέλος του χειμώνα της Ανταρκτικής.
Οι ερευνητές της NASA και της NOAA ανιχνεύουν και μετρούν την ανάπτυξη και τη διάσπαση της τρύπας του όζοντος με όργανα στους δορυφόρους Aura, Suomi NPP, και NOAA-20. Στις 5 Οκτωβρίου 2022, αυτοί οι δορυφόροι παρατήρησαν μέγιστη έκταση στην τρύπα όζοντος μίας ημέρας περίπου 26,4 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, ελαφρώς μεγαλύτερη από πέρυσι.
Όταν ο πολικός ήλιος ανατέλλει, οι επιστήμονες της NOAA διεργούν επίσης μετρήσεις με ένα φασματοφωτόμετρο Dobson, ένα όργανο οπτικής που καταγράφει τη συνολική ποσότητα όζοντος μεταξύ της επιφάνειας και της ανώτερης ατμόσφαιρας – γνωστή ως η συνολική τιμή του όζοντος στη στήλη. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο συνολικός μέσος όρος στήλης όζοντος είναι περίπου 300 μονάδες Dobson. Στις 3 Οκτωβρίου 2022, οι επιστήμονες κατέγραψαν τη χαμηλότερη συνολική τιμή όζοντος στη στήλη 101 μονάδων Dobson πάνω από το Νότιο Πόλο. Εκείνη την εποχή, το όζον απουσίαζε σχεδόν εντελώς σε υψόμετρα μεταξύ 14 και 21 χιλιομέτρων – ένα μοτίβο πολύ παρόμοιο με πέρυσι.
Ορισμένοι επιστήμονες ανησυχούσαν για πιθανές στρατοσφαιρικές επιπτώσεις από την έκρηξη του ηφαιστείου Hunga Tonga-Hunga Ha’apai τον Ιανουάριο του 2022. Η έκρηξη του όρους Pinatubo το 1991 απελευθέρωσε σημαντικές ποσότητες διοξειδίου του θείου που ενίσχυσε τη μείωση του στρώματος του όζοντος. Ωστόσο, δεν έχουν εντοπιστεί άμεσες επιπτώσεις από το Hunga Tonga-Hunga Ha’apai στα δεδομένα της στρατόσφαιρας της Ανταρκτικής.
Πηγή: NASA
