Έκθεση για την Αρκτική: Η ταχεία και έντονη θέρμανση συνεχίζει να οδηγεί την εξέλιξη του αρκτικού περιβάλλοντος

Σημαντικά είναι τα συμπεράσματα πρόσφατης έκθεσης του ΝΟAΑ (National Oceanic and Atmospheric Administration, ΗΠΑ) για την κατάσταση του αρκτικού κλίματος τη χρονιά που πέρασε (Οκτώβριος 2020-Σεπτέμβριος 2021), τα οποία συνοψίζονται στα παρακάτω σημεία:

  • Η Αρκτική συνεχίζει να θερμαίνεται με ρυθμό πάνω από το διπλάσιο σε σχέση με τον υπόλοιπο πλανήτη.
  • Ήταν το έβδομο θερμότερο έτος στα χρονικά.
  • H συνολική έκταση του θαλάσσιου πάγου τον Σεπτέμβριο του 2021 ήταν η 12η χαμηλότερη που έχει καταγραφεί στον αρκτικό κύκλο.
  • Σημειώθηκε μεγάλη περίοδος χαμηλής χιονοκάλυψης.
  • O νέος πάγος επικράτησε του παλιού.
  • Πολύ σημαντικές ήταν οι απώλειες μάζας πάγου στη Γροιλανδία.
  • Παρατηρήθηκε σημαντική ανάπτυξη της καλοκαιρινής βλάστησης στην Τούνδρα.
  • Παρατηρήθηκαν αυξημένοι ρυθμοί οξίνισης του ωκεανού.

Η έκθεση της κατάστασης της Αρκτικής για το 2020 “Arctic Report Card 2021” της NOAA, καταγράφει τους πολυάριθμους τρόπους με τους οποίους η κάποτε αδιαμφισβήτητα παγωμένη περιοχή μεταβάλλεται από τη συνεχιζόμενη κλιματική αλλαγή, καθώς η αυξανόμενη θερμότητα και η απώλεια πάγου οδηγούν τη μετάβασή της προς ένα θερμότερο, λιγότερο παγωμένο και πιο αβέβαιο μέλλον.

Σύμφωνα με την έκθεση “Arctic Report Card 2021”:

  • Η Αρκτική συνεχίζει να θερμαίνεται με ρυθμό πάνω από το διπλάσιο σε σχέση με την υπόλοιπη υδρόγειο. Η περίοδος Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου 2020 αποτέλεσε το θερμότερο φθινόπωρο της Αρκτικής που έχει καταγραφεί στα κλιματικά αρχεία της NOAA, τα οποία χρονολογούνται από το 1900. Η μέση θερμοκρασία του επιφανειακού αέρα πάνω από την Αρκτική το περασμένο έτος (Οκτώβριος 2020-Σεπτέμβριος 2021), το κατέταξε ως το 7ο θερμότερο που έχει καταγραφεί για την Αρκτική.
 Στον χάρτη επάνω παρουσιάζονται οι αποκλίσεις της ετήσιας θερμοκρασίας για την περίοδο 1 Οκτωβρίου 2020–30 Σεπτεμβρίου 2021, σε όλη την Αρκτική σε σύγκριση με τον μέσο όρο 1981-2020. Τα  έντονα κόκκινα χρώματα σε όλη την Ευρασιατική Αρκτική πάνω από τη Θάλασσα Laptev είναι ενδεικτικά της θερμής φθονοπωρινής εποχής ρεκόρ. Στη γραφική παράσταση κάτω φαίνεται ότι από το 2000, η ​​υπερθέρμανση της Αρκτικής (κόκκινη γραμμή) είναι υπερδιπλάσια του παγκόσμιου μέσου όρου (μαύρη γραμμή).  Πηγή: NOAA Arctic Report Card 2021.
  • Η περίοδος χωρίς χιόνι στην Ευρασιατική Αρκτική το καλοκαίρι του 2020 ήταν η μεγαλύτερη από τουλάχιστον το 1990. Η χιονοκάλυψη του Ιουνίου 2021 στην Αρκτική Βόρεια Αμερική ήταν κάτω από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο για 15η συνεχή χρονιά. Η χιονοκάλυψη του Ιουνίου στην Αρκτική Ευρώπη ήταν κάτω από το μέσο όρο τα 14 από τα τελευταία 15 χρόνια.
  • Εξαιρετικά υψηλή ανάπτυξη βλάστησης στα μέσα του καλοκαιριού παρατηρήθηκε το 2021 σε όλη την τούνδρα.
Αλλαγές στο πράσινο της τούνδρας μεταξύ 2000 και 2021, με βάση δορυφορικές παρατηρήσεις. Σε όλη την Αρκτική, οι περισσότερες περιοχές φαίνονται πρασινισμένες – σημάδι αύξησης της ανάπτυξης της βλάστησης σε ένα θερμότερο κλίμα. Μερικές περιοχές μετατρέπονται σε καφέ, γεγονός που υποδηλώνει ανταγωνιστικές τοπικές επιρροές από ακραία γεγονότα, όπως οι  πυρκαγιές. Πηγή: NOAA Climate.gov
  • Μετά από δεκαετίες σχετικής σταθερότητας, τα στρώματα πάγου της Γροιλανδίας χάνουν μάζα σχεδόν κάθε χρόνο από το 1998, σημειώνοντας απώλεια πάγου ρεκόρ το 2012 και το 2019. Τον Αύγουστο, βροχοπτώσεις παρατηρήθηκαν στην κορυφή των 3200 μέτρων του στρώματος πάγου της Γροιλανδίας για πρώτη φορά.
Χάρτης της Γροιλανδίας που δείχνει τις τοποθεσίες όπου ο αριθμός ημερών στις οποίες  οι δορυφόροι παρατήρησαν την τήξη της επιφάνειας από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο, αυτή ήταν πάνω (κόκκινο) ή κάτω (μπλε) από τον μέσο όρο της περιόδου 1981-2010. Ο αριθμός των ημερών τήξης ήταν πάνω από το μέσο όρο σχεδόν παντού, συμπεριλαμβανομένου του βάθους στο εσωτερικό των στρωμάτων πάγου σε μεγάλα υψόμετρα. Πηγή: ΝΟΑΑ Climate.gov
  • Ο όγκος του μεταχειμερινού θαλάσσιου πάγου στον Αρκτικό Ωκεανό τον Απρίλιο του 2021 ήταν ο χαμηλότερος από το 2010, το έτος που ξεκίνησε η χρονολόγηση των αρχείων. Η ποσότητα παλαιότερου, βιολογικά σημαντικού θαλάσσιου πάγου πολλών ετών στα τέλη του καλοκαιριού 2021, ήταν η δεύτερη χαμηλότερη από το 1985, όταν ξεκίνησαν οι καταγραφές.
Οι συστηματικές παρατηρήσεις του πάχους του θαλάσσιου πάγου της Αρκτικής ξεκίνησαν μόλις πριν από περίπου μια δεκαετία, οι ειδικοί χρησιμοποιούν την ηλικία του πάγου – η οποία συμπεριλαμβάνεται σε παρατηρήσεις από τη δεκαετία του 1980 – ως υποκατάστατο για το πάχος του πάγου. Στα μέσα Μαρτίου 1985 (αριστερά), κυριαρχούσε κατά το χειμερινό μέγιστο ο πάγος τουλάχιστον 4 ετών (λευκό). Το 2021 (δεξιά), μόνο μια μικρή λωρίδα πολύ παλιού πάγου παρέμεινε στις ακτές των νησιών της Καναδικής Αρκτικής. Περισσότερο από το μισό του χειμερινού πάγου είχε ηλικία λιγότερο από ένα έτος (σκούρο μπλε).  Πηγή:  NOAA Climate.gov.
  • Η συνολική έκταση του θαλάσσιου πάγου τον Σεπτέμβριο του 2021 ήταν η 12η χαμηλότερη που έχει καταγραφεί. Και οι 15 από τις χαμηλότερες ελάχιστες εκτάσεις έχουν εμφανιστεί τα τελευταία 15 έτη. Η σημαντική μείωση της έκτασης των πάγων της Αρκτικής από το 1979 είναι ένας από τους πιο εμβληματικούς δείκτες της κλιματικής αλλαγής.
(Επάνω) Συγκέντρωση θαλάσσιου πάγου στις 16 Σεπτεμβρίου 2021, ημέρα της ετήσιας ελάχιστης έκτασης. Η κίτρινη γραμμή δείχνει τη διάμεση έκταση 1981–2010: τα μισά έτη είχαν μικρότερη και τα μισά μεγαλύτερη μέση έκταση. (κάτω) Ετήσια έκταση του θαλάσσιου πάγου της Αρκτικής κατά το θερινό ελάχιστο του Σεπτεμβρίου και το χειμερινό μέγιστο του Μαρτίου για το διάστημα 1979–2021. Η ελάχιστη θερινή έκταση πάγου μειώνεται πιο γρήγορα από τη χειμερινή μέγιστη. Πηγή:  NOAA Climate.gov
  • Η απώλεια του θαλάσσιου πάγου επέτρεψε στη ναυτιλία και σε άλλες εμπορικές και βιομηχανικές δραστηριότητες να επεκταθούν βαθύτερα στην Αρκτική, όλες τις εποχές του χρόνου, με αποτέλεσμα περισσότερα απορρίματα και συντρίμμια να συλλέγονται κατά μήκος της ακτής, αλλά και περισσότερος θόρυβος στον ωκεανό, κάτι που μπορεί να επηρεάσει τη ικανότητα επικοινωνίας των θαλάσσιων θηλαστικών.
  • Μερικοί τέλος από τους ταχύτερους ρυθμούς οξίνισης των ωκεανών σε όλο τον κόσμο έχουν παρατηρηθεί στον Αρκτικό Ωκεανό.

Η φετινή έκθεση Arctic Report Card είναι η 16η ετήσια έκδοση πρωτότυπων αξιολογημένων περιβαλλοντικών παρατηρήσεων και αναλύσεων, που τεκμηριώνει τις ραγδαίες και δραματικές αλλαγές στις καιρικές συνθήκες, το κλίμα, τις συνθήκες σε ξηρά και ωκεανούς στην περιοχή του Αρκτικού Κύκλου. Η έκθεση, στην οποία μετέχουν 111 επιστήμονες από 12 χώρες, παρουσιάστηκε πρόσφατα σε συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης Γεωφυσικής.

« Η έκθεση Arctic Report Card 2021 συνεχίζει να δείχνει πώς οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής που προκαλείται από τον άνθρωπο ωθούν την περιοχή της Αρκτικής σε μια δραματικά διαφορετική κατάσταση από ό,τι ήταν μόλις πριν από μερικές δεκαετίες», δήλωσε ο Rick Spinrad από τη ΝΟΑΑ. «Οι τάσεις είναι ανησυχητικές και αναμφισβήτητες. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια αποφασιστική στιγμή. Πρέπει να αναλάβουμε δράση για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση».

Πηγή: National Oceanic and Atmospheric Administration

Περισσότερα:

Arctic Report Card 2021 (pdf)

Climatebook.gr : 5 ερωτήσεις και απαντήσεις για μια Αρκτική χωρίς πάγο