Καθώς το μεγαλύτερο μέρος των δυτικών Ηνωμένων Πολιτειών επηρεάστηκε από ένα παρατεταμένο (σε επίπεδα ρεκόρ) κύμα καύσωνα στις αρχές Σεπτεμβρίου 2022, η Γροιλανδία βίωσε επίσης ένα πολύ ασυνήθιστο συμβάν τήξης του στρώματος πάγου. Ο σταθμός Summit στη Γροιλανδία σε υψόμετρο άνω των 3.200 μέτρων, το απόγευμα της 3ης Σεπτεμβρίου 2022, σημείωσε ρεκόρ τήξης του πάγου για το μήνα Σεπτέμβριο. Η περίοδος τήξης του στρώματος πάγου της Γροιλανδίας διαρκεί συνήθως από τον Μάιο έως τις αρχές Σεπτεμβρίου.

Ένα πρωτοφανές στα 44 χρόνια συνεχούς δορυφορικής παρακολούθησης, συμβάν καύσωνα και τήξης του πάγου σημειώθηκε στη Γροιλανδία στα τέλη της περιόδου, από τις 2 έως τις 5 Σεπτεμβρίου 2022. Στην κορύφωση του, στις 3 Σεπτεμβρίου, περισσότερο από το ένα τρίτο (36%) του στρώματος πάγου ή περίπου 600.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα παρουσίασαν επιφανειακή τήξη. Αιτία αυτής της απότομης και πρωτοφανούς τήξης ήταν οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες που σημειώθηκαν την περίοδο αυτή, όπου κυμάνθηκαν εως και +15°C πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα. Οι θερμοκρασίες στον σταθμό Summit ήταν χαμηλές τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής 2 Σεπτεμβρίου 2022, αλλά αυξήθηκαν ραγδαία κατά τη διάρκεια αυτής της ημέρας. Στις 3 Σεπτεμβρίου, καταγράφηκαν αρκετές ώρες με θερμοκρασία πάνω από το μηδέν, φτάνοντας στο μέγιστο των 0.4°C γύρω στις 15:00 (GMT). Οι μέγιστες θερμοκρασίες στις 4 Σεπτεμβρίου ήταν λίγο πάνω από τους -2°C και παρόμοιες θερμές συνθήκες συνεχίστηκαν σε όλο το νησί μέχρι τις 6 Σεπτεμβρίου.

Εικόνα 1. Δεδομένα θερμοκρασίας, σημείου δρόσου και πίεσης αέρα από τον Σταθμό Κορυφής του Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών στη Γροιλανδία, που δημοσιεύτηκε από την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA) για τις 2 έως τις 5 Σεπτεμβρίου 2022. Πηγή: nsidc.org

Το μόνο συγκρίσιμο γεγονός τόσο αργά ήταν το 2003, στα τέλη Αυγούστου (όσον αφορά την περιοχή τήξης), όταν οι θερμοκρασίες στο Summit έφτασαν μόνο τους -2.5°C. Το φαινόμενο της τήξης ξεκίνησε κατά μήκος της νοτιοδυτικής ακτής στις 2 Σεπτεμβρίου και κινήθηκε γρήγορα προς την ενδοχώρα και προς τα βόρεια στις 3 Σεπτεμβρίου, συνοδευόμενο από έντονες βροχοπτώσεις που ενίσχυσαν την τήξη σε χαμηλότερα υψόμετρα και αύξησαν τις χιονοπτώσεις σε υψηλότερα υψόμετρα. Στο μέγιστο της τήξης το Σάββατο 3 Σεπτεμβρίου 2022, οι ρυθμοί απορροής του νερού από τους λιωμένους πάγους έφτασαν τους 12 δισεκατομμύρια τόνους ημερησίως, δήλωσε ο κλιματολόγος Xavier Fettweis.

Εικόνα 2. Συνολική απορροή νερού απο την τήξη των πάγων της Γροιλανδίας σε δισεκατομμύρια τόνους από την 1η Ιουνίου έως τις 5 Σεπτεμβρίου 2022. Η απορροή των νερών από την τήξη του πάγου είναι η ποσότητα του νερού τήξης που φτάνει στον ωκεανό. Πηγή: nsidc.org

Φέτος, μέχρι και σήμερα, στη Γροιλανδία η συνολική τήξη παρουσιάζεται κοντά στο μέσο όρο τήξης συνολικά, με το σύνολο των ημερών τήξης να κατατάσσεται στην εικοστή θέση (20η) στις καταγραφές 44 ετών. Η συνολική τήξη είναι ελαφρώς πάνω από το μέσο όρο τόσο στη βορειοανατολική όσο και στη νοτιοκεντρική Γροιλανδία και ελαφρώς κάτω από το μέσο όρο κατά μήκος της νοτιοανατολικής ακτής και της βορειοδυτικής.

Τέλος, μερικοί επιστήμονες πιστεύουν πως το εκτεταμένο λιώσιμο στα τέλη της περιόδου του 2022 – το μεγαλύτερο που έχει καταγραφεί για το μήνα Σεπτέμβριο – θα μπορούσε να έχει συνέπειες για το στρώμα πάγου του επόμενου έτους.

Πηγές: National Snow and Ice Data Center/Thomas Mote, University of Georgia,  ΝΟΑΑ, NASA