Σε μια μεγάλη περιοχή της Νοτιοδυτικής Ευρώπης και της Βόρειας Αφρικής τον Απρίλιο του 2023 παρατηρήθηκαν εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες. Παρόμοιες τιμές είχαν καταγραφεί μέχρι στιγμής μόνο καλοκαιρινούς μήνες, και μόνο τον Ιούλιο και τον Αύγουστο.
Την τελευταία εβδομάδα του Απριλίου 2023, η θερμοκρασία σε πολλές περιοχές στην Ισπανία, στην Πορτογαλία, στο Μαρόκο και στην Αλγερία ήταν έως και 20 βαθμούς υψηλότερη από ό,τι συνήθως αυτή την εποχή του χρόνου. Στην Πορτογαλία και στην ηπειρωτική Ισπανία, τα εθνικά ρεκόρ θερμοκρασίας του Απριλίου καταρρίφθηκαν, με τιμές 36,9°C και 38,8°C αντίστοιχα. Στο Μαρόκο, αρκετά τοπικά ρεκόρ Απριλίου καταρρίφθηκαν σε όλη τη χώρα και οι θερμοκρασίες ξεπέρασαν τους 41°C σε ορισμένες πόλεις όπως το Sidi-Slimane, το Marrakesh, και το Taroudant. Στην Αλγερία, οι θερμοκρασίες ξεπέρασαν τους 40°C στις 28 Απριλίου (π.χ., Maghnia, Mascara-Ghriss).
Αυτές οι θερμοκρασίες ρεκόρ ήρθαν στην αποκορύφωση της ιστορικής πολυετούς ξηρασίας σε αυτές τις περιοχές. Από το 2018, η ξηρασία επιδεινώνει συνεχώς προβλήματα στη γεωργία. Η αυξανόμενη λειψυδρία προκύπτει από τη συνδυασμένη επίδραση της κλιματικής αλλαγής και της αυξημένης χρήσης νερού για άρδευση.
Επιστήμονες από το Μαρόκο, τη Γαλλία, την Ολλανδία, τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, συνεργάστηκαν για να αξιολογήσουν σε ποιο βαθμό η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή άλλαξε την πιθανότητα και την ένταση αυτού του καύσωνα μεταξύ 26-28 Απριλίου 2023.
Τα κυριότερα ευρήματα:
- Ενώ η Ευρώπη και η Βόρεια Αφρική αντιμετωπίζουν ολοένα και συχνότερα κύματα καύσωνα τα τελευταία χρόνια, αυτό το γεγονός στη Δυτική Μεσόγειο ήταν τόσο ακραίο που είναι επίσης σπάνιο γεγονός στο σημερινό θερμότερο κλίμα. Η εκτίμηση για τις παρατηρούμενες θερμοκρασίες κατά μέσο όρο σε 3 ημέρες, εκτιμήθηκε ότι έχει μια περίοδο επανάληψης περίπου 400 ετών στο τρέχον κλίμα, που σημαίνει ότι έχει περίπου 0,25% πιθανότητα να συμβεί σε κάθε δεδομένο έτος.
- Το γεγονός ότι τα φαινόμενα ακραίας ζέστης αυξάνονται ταχύτερα από ό,τι προσομοιώνουν τα κλιματικά μοντέλα είναι ένα γνωστό πρόβλημα στη Δυτική Ευρώπη. Ένας καύσωνας με πιθανότητα εμφάνισης 0,25% σε κάθε δεδομένο έτος, θα ήταν τουλάχιστον 2°C πιο ψυχρός σε ένα ψυχρότερο κλίμα.
- Αυτές οι αποκλίσεις μεταξύ των κλιματικών προβλέψεων και παρατηρούμενων τάσεων και της μεταβλητότητας στη θερμοκρασία εμποδίζουν επίσης την εμπιστοσύνη στις προβλέψεις των μελλοντικών τάσεων. Σε ένα μελλοντικό θερμότερο κλίμα κατά 0,8°C (φθάνοντας μια υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 2°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα) ένας τέτοιος καύσωνας εκτιμάται ότι θα ήταν ακόμη 1°C θερμότερος.
Ενώ δεν είναι ακόμη διαθέσιμα επαληθευμένα δεδομένα θνησιμότητας από τον τρέχοντα καύσωνα, γνωρίζουμε ότι το 2022 οι καύσωνες συνέβαλαν σε σχεδόν 4000 θανάτους στην Ισπανία και σε περισσότερους από 1000 θανάτους στην Πορτογαλία (WHO, 2022). Κάθε χρόνο, κατά μέσο όρο 262, 250 και 116 άνθρωποι πεθαίνουν από ασθένειες που σχετίζονται με τη ζέστη στην Αλγερία, το Μαρόκο, και την Τυνησία αντίστοιχα (Hajat et al., 2023). Στην Τύνιδα, μια ανασκόπηση της θνησιμότητας από όλες τις αιτίες μεταξύ 2005-2007 διαπίστωσε ότι για κάθε βαθμό Κελσίου πάνω από 31,5°C, η ημερήσια θνησιμότητα αυξήθηκε κατά 2% (Bettaieb et al, 2020). Οι καύσωνες της πρώιμης περιόδου τείνουν να είναι ιδιαίτερα θανατηφόροι λόγω της έλλειψης εγκλιματισμού του πληθυσμού και της χαμηλότερης ετοιμότητας για τις υψηλές θερμοκρασίες (π.χ. οι άνθρωποι δεν χρησιμοποιούν ακόμη ανεμιστήρες ή κλιματιστικά).
