Πολιτικές για το Κλίμα με τα βέλτιστα αποτελέσματα

Ο πλανήτης αντιμετωπίζει την άμεση ανάγκη μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και προσαρμογής στις μεταβαλλόμενες κλιματικές συνθήκες. Οι πολιτικές που υιοθετούνται από κυβερνήσεις και οργανισμούς παγκοσμίως παίζουν καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση αυτής της κρίσης. Παρακάτω, αναλύουμε τις πιο αποτελεσματικές πολιτικές τα τελευταία 20 χρόνια παγκοσμίως, όπως έχουν καταγραφεί από την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ( ENVI) και μια πρόσφατη έρευνα Γερμανών, Γάλλων και Άγγλων επιστημόνων, οι οποίες παρέχουν ένα σαφές πλαίσιο δράσης για βιώσιμη ανάπτυξη.

1.Μηχανισμοί Τιμολόγησης Άνθρακα: Οικονομικά Κίνητρα για τη Μείωση Εκπομπών

Οι μηχανισμοί τιμολόγησης άνθρακα έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικοί στην προώθηση καθαρών τεχνολογιών και στη μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων.

Φόροι Άνθρακα: Το παράδειγμα της Σουηδίας είναι εντυπωσιακό. Από την εφαρμογή του φόρου άνθρακα το 1991, οι εκπομπές μειώθηκαν κατά 27%, ενώ η οικονομία της χώρας αυξήθηκε κατά 78%. Αυτό αποδεικνύει ότι η περιβαλλοντική δράση μπορεί να συνδυαστεί με οικονομική ανάπτυξη.

Συστήματα Εμπορίας Εκπομπών (ETS): Το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών της Ε.Ε. (EU ETS) είναι το μεγαλύτερο παγκοσμίως και έχει πετύχει μείωση εκπομπών κατά 35% από τους τομείς που καλύπτει μεταξύ 2005 και 2019. Ο μηχανισμός αυτός επιτρέπει στις βιομηχανίες να ανταλλάσσουν δικαιώματα εκπομπών, προάγοντας τη χρήση καθαρότερων τεχνολογιών.

2.Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

Η μετάβαση από ορυκτά καύσιμα σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) είναι απαραίτητη για τη μείωση των εκπομπών.

Εγγυημένες Τιμές και Επιδόματα (FiTs): Οι οικονομικές ενισχύσεις για την ανάπτυξη ΑΠΕ έχουν μειώσει σημαντικά τις εκπομπές στον ενεργειακό τομέα. Ο Γερμανικός Νόμος για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (EEG) αύξησε το μερίδιο της καθαρής ενέργειας στη Γερμανία σε πάνω από 42% το 2019.

Πρότυπα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (RPS): Η Καλιφόρνια, μέσω του RPS, κατάφερε να μειώσει τις εκπομπές της στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας κατά 14% έως το 2020.

3.Πρότυπα Ενεργειακής Απόδοσης: Αποτελεσματικότητα και Οικονομία

Η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων είναι κρίσιμη για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και τη μείωση εκπομπών.

Κανονισμοί Δόμησης: Πολιτικές που απαιτούν ενεργειακή αποδοτικότητα σε νέα και υπάρχοντα κτίρια έχουν μειώσει την κατανάλωση ενέργειας. Το πρόγραμμα Top Runner της Ιαπωνίας κατάφερε να μειώσει την ενεργειακή κατανάλωση συσκευών κατά 30% από το 1998 έως το 2017.

Πρότυπα Εκπομπών Οχημάτων: Οι πολιτικές της Ε.Ε. μείωσαν τις εκπομπές CO₂ ανά χιλιόμετρο για νέα αυτοκίνητα κατά 28% μεταξύ 2005 και 2020.

4.Διατήρηση Δασών και Αειφόρος Χρήση Γης

Η προστασία των δασών είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την απορρόφηση CO₂.

Ταμείο Αμαζονίου της Βραζιλίας: Αυτή η πρωτοβουλία μείωσε την αποψίλωση κατά 70% μεταξύ 2005 και 2015 μέσω ενός συνδυασμού επιβολής κανόνων και οικονομικών κινήτρων.

Προγράμματα Αναδάσωσης: Παγκόσμιες πρωτοβουλίες για αναδάσωση απορροφούν σημαντικές ποσότητες CO₂ και ενισχύουν την ανθεκτικότητα των οικοσυστημάτων.

5.Κατάργηση του Άνθρακα: Μια Μεταβατική Διαδρομή

Η σταδιακή κατάργηση της παραγωγής ενέργειας από άνθρακα είναι καθοριστική για την επίτευξη των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού.

Μετάβαση της Βρετανίας χωρίς Άνθρακα: Το ποσοστό του άνθρακα στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκε από 40% το 2012 σε κάτω από 2% το 2020, μέσω κλεισίματος εργοστασίων και επενδύσεων σε ΑΠΕ.

6. Βιώσιμες Επιλογές για τις Μεταφορές

Ο τομέας των μεταφορών ευθύνεται για μεγάλο μέρος των παγκόσμιων εκπομπών. Οι πολιτικές που προάγουν βιώσιμες επιλογές δείχνουν εντυπωσιακά αποτελέσματα:

Ηλεκτρικά Οχήματα (EVs): Στη Νορβηγία, τα EVs αντιστοιχούν πλέον σε πάνω από 80% των νέων πωλήσεων αυτοκινήτων, μειώνοντας σημαντικά τις εκπομπές.

Δημόσιες Μεταφορές: Το σύστημα υπερταχείας σιδηροδρομικής στη Γαλλία (TGV) έχει μειώσει δραστικά τις εκπομπές από οδικές και αεροπορικές μεταφορές.

7.Καινοτομία στον Αγροτικό τομέα:

Προγράμματα στις ΗΠΑ μείωσαν τις εκπομπές μεθανίου κατά 15% μεταξύ 1990 και 2020, μέσω καινοτόμων μεθόδων στη γεωργία και τα απόβλητα.

Η κλιματική αλλαγή απαιτεί συντονισμένη δράση σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι πολιτικές που περιγράφονται παραπάνω δείχνουν ότι η συνδυαστική εφαρμογή μηχανισμών τιμολόγησης άνθρακα, ενίσχυσης ανανεώσιμων πηγών, ενεργειακής απόδοσης και βιώσιμων μεταφορών μπορεί να οδηγήσει σε ουσιαστική μείωση των εκπομπών. Η επιτυχία εξαρτάται από τη συνεργασία κυβερνήσεων, επιχειρήσεων και πολιτών, καθώς και από τη δέσμευση για συνεχή καινοτομία και εφαρμογή νέων λύσεων.

Πηγές:

ENVI 

Annika Stechemesser et al.,Climate policies that achieved major emission reductions: Global evidence from two decades.Science385,884-892(2024).DOI:10.1126/science.adl6547