Η Ανατολική Ανταρκτική είναι η πιο ψυχρή περιοχή του πλανήτη με μέση ετήσια θερμοκρασία -55°C και αυτή τη στιγμή βιώνει ένα εξαιρετικά ασυνήθιστο καιρικό φαινόμενο.

Υπό την επίδραση μιας βαρομετρικής διάταξης, που ονομάζεται “Ατμοσφαιρικός Ποταμός”, η θερμοκρασία ανέβηκε σε αδιανόητα επίπεδα, 30 – 40°C πάνω από τις τιμές που συνήθως παρατηρούνται αυτή την εποχή του χρόνου. Ο Ατμοσφαιρικός Ποταμός είναι μια σχετικά επιμήκης, στενή και θερμή περιοχή στην ατμόσφαιρα που μεταφέρει σημαντική ποσότητα υδρατμών και θερμότητα από τις τροπικές περιοχές προς μεγαλύτερα γεωγραφικά πλάτη.

Στη γαλλοϊταλική ερευνητική βάση Concordia, στην κορυφή του Dome C, σε υψόμετρο άνω των 3200 μέτρων, καταγράφηκε θερμοκρασία -11,5°C που είναι νέο απόλυτο ρεκόρ για όλους τους μήνες του έτους.

Στη ρωσική βάση Vostok, διάσημη για την καταγραφή του παγκόσμιου ρεκόρ ψύχους -89,2°C στις 21 Ιουλίου 1983, η θερμοκρασία ανέβηκε στους -17,7°C, ενώ το προηγούμενο ρεκόρ Μαρτίου πριν 60 χρόνια ήταν -32,6°C. Ένα μηνιαίο ρεκόρ υψηλότερο κατά σχεδόν 15°C σε έναν σταθμό με τόσο μεγάλη χρονοσειρά δεδομένων, δεν είχε συμβεί ποτέ στην ιστορία της κλιματολογίας.

Παρατηρήθηκαν επίσης ρεκόρ στην ακτή, +8,8°C στην κορεατική βάση Jang Bogo, +5,6°C στην αυστραλιανή βάση Casey, +4,8°C στη γαλλική βάση Dumont d’Urville, όπου μάλιστα σημειώθηκε χιονόνερο και βροχή. Η βροχή είναι πολύ σπάνια στην περιοχή και επηρέασε μια μεγάλη παράκτια λωρίδα της Adélie Land και σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες, προκάλεσε ένα σημαντικό επεισόδιο τήξης του πάγου, το οποίο είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί προς το παρόν.

Συγκριτικά, κατά το άνευ προηγουμένου κύμα καύσωνα του Ιουνίου 2021 στον Καναδά, η θερμοκρασία έφτασε τους 49,6°C στο Lytton, μια πόλη που καταστράφηκε από δασική πυρκαγιά λίγες μέρες μετά, και αυτό το ρεκόρ ήταν κατά 5°C υψηλότερο από το αμέσως προηγούμενο το 1937.Μια θετική ανωμαλία της θερμοκρασίας στο Lytton παρόμοια με την Ανταρκτική σήμερα, θα έφτανε τους +60°C. Αυτές οι ακραίες τιμές θερμοκρασίας είναι πιθανώς πρακτικά αδύνατον να σημειωθούν στη φύση χωρίς την επίδραση της υπερθέρμανσης του πλανήτη λόγω των ανθρώπινων δραστηριοτήτων.

Ένα οξύμωρο γεγονός είναι πως η Ανατολική Ανταρκτική παραμένει μια από τις ελάχιστες περιοχές του πλανήτη όπου δεν έχει καταγραφεί μια στατιστικά σημαντική άνοδος της θερμοκρασίας τις τελευταίες δεκαετίες, και όμως βλέπουμε ότι δεν πρόκειται να μείνει ανεπηρέαστη από την κλιματική κρίση.

Επιμέλεια γραφικών: Γιώργος Κύρος