Το χρονικό διάστημα ανάμεσα στα μέσα Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου ανθοφορεί το γνωστό φυτό Κρόκος Κοζάνης ή η ελληνική ζαφορά (saffron).

Σήμερα, το ελληνικό σαφράν προέρχεται αποκλειστικά από την περιοχή της Κοζάνης. Η καλλιέργειά του στην περιοχή αυτή χρονολογείται από τον 17ο αιώνα, καθώς, οι ιδιαίτερες εδαφοκλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν εκεί (αποστραγγιζόμενο, μετρίως εύφορο έδαφος, θερμό εύκρατο κλίμα), σε συνδυασμό με τις εξειδικευμένες γνώσεις για την καλλιέργεια και τη συγκομιδή των φυτών, δίνουν ένα προϊόν εξαιρετικής ποιότητας.

Εικόνα 1. Αγρός Κρόκου Κοζάνης στην περιοχή της Κοζάνης σε πλήρη ανθοφορία στις 30/10/2022.

Τα άνθη του κρόκου αρχίζουν να εμφανίζονται στα μέσα Οκτωβρίου για 20 έως 25 ημέρες. Κατά τη συγκομιδή, τα άνθη συλλέγονται προσεκτικά με το χέρι, από την ανατολή μέχρι τη δύση σχεδόν του ήλιου, μέσα σε ποδιές ή σε καλάθια. Περισσότερα για τον Κρόκο Κοζάνης εδώ.

Εικόνα 2. Φωτογραφία απο drone κατά την διάρκεια της συγκομιδής Κρόκου σε αγρούς της Κοζάνης. Πηγή εικόνας: ieidiseis.gr

Στην παρακάτω δορυφορική εικόνα του δορυφόρου Sentinel2 του Ευρωπαϊκού προγράμματος Copernicus που επεξεργάστηκε η επιστημονική ομάδα του climatebook, παρουσιάζονται οι κύριες εκτάσεις όπου καλλιεργείται σήμερα ο Κρόκος Κοζάνης (Saffron) στις 30 Οκτωβρίου 2022.

Εικόνα 3. Δορυφορική εικόνα του δορυφόρου Sentinel2 της περιοχής καλλιέργειας του Κρόκου (Saffron), στην περιοχή της Κοζάνης στις 30/10/2022. Πηγή δεδομένων: Copernicus

Η κλιματική αλλαγή φαίνεται πως επηρεάζει την ανθοφορία και την παραγωγή του Saffron.

Η κλιματική αλλαγή φαίνεται πως επηρεάζει και την ανθοφορία του Saffron. Σύμφωνα με έρευνα που έγινε στο Ιράν η κλιματική αλλαγή πλήττει την καλλιέργεια κρόκου «κόκκινου χρυσού» στο Κασμίρ. Οι υψηλές θερμοκρασίες που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή καθώς και οι ακραίες βροχοπτώσεις αλλά και τα έντονα και μακρά επεισόδια ξηρασίας, επηρεάζουν στο μέγιστο βαθμό τον αγρό στον οποίο αναμένεται ανθοφορήσει το σαφράν. Η συρρίκνωση των παγετώνων στην περιοχή των Ιμαλαΐων έχει επίσης μειώσει τις ροές του νερού προς τις κοιλάδες όπου καλλιεργείται το Saffron [1].

Χρειάζονται περίπου 160.000 λουλούδια για να παραχθεί ένα κιλό από το πολύτιμο μπαχαρικό, το οποίο θα πωληθεί για περίπου 1.350 δολάρια στις τοπικές αγορές. Ωστόσο, τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι η συγκομιδή του αποκαλούμενου «κόκκινου χρυσού» ήταν μόλις 1.4 κιλά ανά εκτάριο το 2018 — το μισό από αυτό που καταγράφηκε το 1998.

Το Ιράν είναι υπεύθυνο για το 90-93% της παγκόσμιας παραγωγής, με μεγάλο μέρος της παραγωγής του να εξάγεται.

Πηγές: Copernicus, safran.gr, phys.org,

[1] – https://www.ishs.org/ishs-article/1184_35