Γράφει ο Βασίλης Παππάς*

Στο τέλος Νοεμβρίου και για 2 εβδομάδες, η 28η διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή θα πραγματοποιηθεί στο Ντουμπάι. Η COP28 έρχεται 7 χρόνια μετά την διάσκεψη στο Παρίσι, όπου συμφωνήθηκαν τα όρια των 1,5 και 2 βαθμών Κελσίου για την παγκόσμια θερμοκρασία σε σχέση με τη θερμοκρασία πριν την βιομηχανική επανάσταση. Συγκεκριμένα, τότε είχε συμφωνηθεί ότι από 196 κυβερνήσεις ότι θα είχαν σαν στόχο να περιορίσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη αρκετά κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου και ταυτόχρονα να επιδιώξουν να περιορίσουν την αύξηση στους 1.5 βαθμούς Κελσίου από τα επίπεδα πριν την βιομηχανική επανάσταση.

Ταυτόχρονα, μένουν 7 χρόνια μέχρι τη χρονιά-ορόσημο, το 2030, που χρησιμοποιείται από πολλές κυβερνήσεις ως το χρονικό σημείο στο οποίο θα πρέπει οι εκπομπές ρύπων να έχουν μειωθεί δραστικά.

Ένα από τα σημαντικά διακυβέυματα στη Συνοδο αυτή είναι το Παγκόσμιο Απόθεμα (Global Stocktake). Είναι μια διαδικασία η οποία θα γίνει για πρώτη φορά στο Ντουμπάι και μετά θα συμβαίνει κάθε 5 χρόνια. Είναι ουσιαστικά σαν να κάνουμε καταγραφή της αποθήκης μας: τι έχουμε, τι μας λείπει. Στη διαδικασία αυτή οι ειδικοί θα ρίξουν μια ευρεία ματιά στο πού βρίσκεται ο κόσμος όσον αφορά τη δράση ενάντια στη κλιματική αλλαγή. Έτσι, θα μπορούν να αποφανθούνε πού τα πάμε καλά και πού όχι. Πού πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη βαρύτητα και πού όχι.

Η τελευταία μελέτη της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο 2023 έκανε σαφές ότι οι μέχρι τώρα πολιτικές που έχουν ανακοινωθεί από τις κυβερνήσεις μέχρι τον Οκτώβριο του 2021, οδηγούν πιθανότατα σε υπερθέρμανση του πλανήτη κατά περισσότερα από 1.5 βαθμούς Κελσίου μέχρι του τέλος του αιώνα και θα είναι πολύ δύσκολο να περιορίσουν την υπερθέρμανση κάτω από 2 βαθμούς Κελσίου. Τους τελευταίους μήνες, συγκεκριμένα μετά τη Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τα όσα επακολούθησαν με τη δραστική μείωση των ροών φυσικού αερίου από την Ρωσία προς την Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έγινε πιο αυστηρή με την περικοπή των εκπομπών ρύπων. Έχει βάλει ως στόχο η Ευρωπαική Ένωση να έχει μηδενικούς ρύπους (climate neutral) μέχρι το 2050. Παρόλα αυτά, οι μειωμένες εισαγωγές φυσικού αερίου σήμαινε ότι εργοστάσια παραγωγής ενέργειας με λιγνίτη και άνθρακα χρησιμοποιήθηκαν το χειμώνα 2022-2023 προκειμένου να διασφαλίσουν την επάρκεια ισχύος. Η κατανάλωση ακόμα και του πετρελαίου αυξήθηκε. Όλα αυτά αποτέλεσαν τροχοπέδη στη διαδικασία απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα.

Σύμφωνα λοιπόν με πολλούς ειδικούς, η επιτυχία ή μη του COP28 θα κριθεί από την επιτυχία ή μη της διαδικασίας του Παγκόσμιου Αποθέματος.

Ποιες επιμέρους διαδικασίες απαιτούνται για το Παγκόσμιο Απόθεμα; Τα 3 συστατικά της άσκησης αυτής είναι τα εξής:

• Συλλογή πληροφοριών και προετοιμασία
• Τεχνική εκτίμηση
• Διαπίστωση και διατύπωση των αποτελεσμάτων

Η πρώτη διαδικασία τρέχει ήδη ενώ η δεύτερη διαδικασία υλοποιείται με τη μορφή φόρουμ στα οποία οι διάφορες τεχνικές ομάδες ανταλλάσσουν ιδέες και πληροφορίες για τα μέτρα που έχουν εφαρμοστεί, για νέες ιδέες που μπορούν να εφαρμοστούν κλπ. Τρία παρόμοια φόρουμ έχουν γίνει ήδη, ένα στη Βόννη το 2022, ένα στην Αίγυπτο τον Νοέμβρη του 2022, και ένα στη Βόννη τον Ιούνιο 2023.

Και έτσι λοιπόν, στο Ντουμπάι η τρίτη και τελευταία φάση θα υλοποιηθεί όπου τα αποτελέσματα της τεχνικής εκτίμησης θα παρουσιαστούν και θα συζητηθούν.

*Ο Βασίλης Παππάς είναι Φυσικός-Μετεωρολόγος στην Εταιρεία MET International AG της Ελβετίας