Μόνο το 3 % του νερού της Γης είναι πόσιμο, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου είναι εγκλωβισμένο σε πάγο. Από το μέρος του εναπομείναντος γλυκού νερού, περισσότερο από το 87 % βρίσκεται σε λίμνες. Η ποσότητα του νερού που χάνεται από τις λίμνες μέσω της εξάτμισης είναι ένα κρίσιμο στοιχείο για τον υπολογισμό του διαθέσιμου γλυκού νερού παγκοσμίως και για τη λανθάνουσα θερμότητα στην ατμόσφαιρα της Γης. (Περίπου το 75 % της ενέργειας, ή θερμότητας, στην παγκόσμια ατμόσφαιρα μεταφέρεται μέσω της εξάτμισης του νερού από την επιφάνεια της Γης.)

Τώρα, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η ποσότητα του νερού που εξατμίζεται από τις λίμνες είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι θεωρούσαν προηγουμένως, και ότι οι τεχνητοί ταμιευτήρες μπορεί να διαδραματίσουν μεγάλο ρόλο στη διαδικασία, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που χρηματοδοτείται από τη NASA και δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Communications.

Η ομάδα, με επικεφαλής τον υδρολόγο Huilin Gao του Πανεπιστημίου A&M του Τέξας, χρησιμοποίησε δορυφορικά δεδομένα Landsat για να μετρήσει την επιφάνεια 1,42 εκατομμυρίων φυσικών και τεχνητών λιμνών (δεξαμενές). Στη συνέχεια, οι ερευνητές υπολόγισαν τον ρυθμό εξάτμισης με βάση τα μετεωρολογικά δεδομένα και άλλους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της ποσότητας θερμότητας που αποθηκεύεται στη λίμνη. Η αποθήκευση θερμότητας είναι μια σημαντική παράμετρος της εξάτμισης που δεν είχε ληφθεί υπόψη σε προηγούμενες μελέτες. Στη συνέχεια, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν την περιοχή και τον ρυθμό εξάτμισης για να υπολογίσουν τον όγκο της απώλειας εξάτμισης. Βρήκαν ότι ετησίως χάνονται 1.500 (+/-150) κυβικά χιλιόμετρα νερού σε όλο τον κόσμο—το ισοδύναμο τριών Lake Eries.

«Αυτό υποδηλώνει ότι η εξάτμιση της λίμνης παίζει μεγαλύτερο ρόλο στον υδρολογικό κύκλο από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως», δήλωσε ο πρώτος συγγραφέας Gang Zhao, παγκόσμιος οικολόγος στο Ινστιτούτο Επιστήμης Carnegie, σε μια δήλωση.

Ο χάρτης στην κορυφή του άρθρου δείχνει τη χωρική κατανομή της απώλειας εξάτμισης από τις λίμνες παγκοσμίως. Σημειώστε τα υψηλότερα επίπεδα απώλειας στα βόρεια, όπου βρίσκονται οι περισσότερες λίμνες. «Αν και ο ρυθμός εξάτμισης σε αυτές τις περιοχές είναι μικρός, η συνολική απώλεια νερού λόγω εξάτμισης είναι σημαντική», είπε ο Γκάο.

Κάθε χρόνο, περίπου 450.000 κυβικά χιλιόμετρα νερού εξατμίζονται από τους ωκεανούς του κόσμου. Επιπλέον 71.000 κυβικά χιλιόμετρα εξατμίζονται από τη γη, σε μεγάλο βαθμό από το έδαφος και τα φυτά, αλλά και οι λίμνες παίζουν ρόλο. Σύμφωνα με τη νέα έρευνα, ενώ οι λίμνες αντιπροσωπεύουν μόνο το 1,57 % της παγκόσμιας χερσαίας έκτασης, συνεισφέρουν το 2,37 % του νερού που εξατμίζεται στην ξηρά κάθε χρόνο.

Ο δεύτερος χάρτης δείχνει την αναλογία της εξάτμισης από τις λίμνες σε σύγκριση με τη συνολική εξάτμιση από το έδαφος, ανά περιοχή. Το χερσαίο τμήμα της συνολικής εξάτμισης υπολογίστηκε από το προϊόν Παγκόσμιας Επίγειας Εξατμισοδιαπνοής της NASA με φασματόμετρο απεικόνισης μέτριας ανάλυσης (MODIS). Το πιο σκούρο κόκκινο και το πορτοκαλί δείχνουν ότι η εξάτμιση των λιμνών είναι μια σημαντική πηγή εξάτμισης σε αυτές τις περιοχές. Αυτό συμβαίνει σε άνυδρες περιοχές ή περιοχές με μεγάλες λίμνες, όπως η Λεκάνη των Μεγάλων Λιμνών.

Επιπλέον, η ομάδα διαπίστωσε ότι ο ρυθμός απώλειας νερού επιταχύνθηκε κατά 3,12 κυβικά χιλιόμετρα ετησίως μεταξύ 1985 και 2018. Η αυξανόμενη απώλεια όγκου οφείλεται σε τρεις παράγοντες, όλοι επηρεασμένοι από την υπερθέρμανση του κλίματος: αύξηση του ρυθμού εξάτμισης, μείωση του πάγου κάλυψη και αύξηση της επιφάνειας της λίμνης. Το τελευταίο περιλαμβάνει την κατασκευή νέων δεξαμενών, οι οποίες αύξησαν την ποσότητα των ανοιχτών υδάτων κατά περισσότερα από 500 τετραγωνικά χιλιόμετρα ετησίως κατά τη διάρκεια της 34χρονης περιόδου μελέτης.

«Τόσο η κλιματική αλλαγή όσο και η κατασκευή νέων ταμιευτήρων συνέβαλαν στην αύξηση της επιφάνειας της λίμνης», είπε ο Γκάο. «Για παράδειγμα, η περιοχή της λίμνης στο Θιβετιανό Οροπέδιο έχει αυξηθεί λόγω της τήξης των παγετώνων και της αυξανόμενης βροχόπτωσης».

Πηγή: NASA