Κυκλοφόρησε τη Δευτέρα 22 Απριλίου η ετήσια έκθεση για το κλίμα της Ευρώπης του 2023 από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Copernicus. Σημαντικό να σημειωθεί ότι για πρώτη φορά στη σύνταξη της έκθεσης αυτής συμμετέχει και ελληνικός φορέας,  συγκεκριμένα η μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, με παροχή δεδομένων βροχόπτωσης για την κακοκαιρία «Δανιήλ».

Σύμφωνα με την έκθεση τα βασικότερα συμπεράσματα ακολουθούν:

• ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ: Η μέση θερμοκρασία στην Ευρώπη το 2023 ήταν 2.6 βαθμούς πάνω από αυτήν της προβιομηχανικής περιόδου, καταδεικνύοντας ότι στην Ευρώπη το όριο του 1.5 βαθμού που έχει τεθεί από τους διεθνείς οργανισμούς έχει ήδη καταρριφθεί. Τους 11 από τους 12 μήνες του 2023, η μέση θερμοκρασία στην Ευρώπη ήταν υψηλότερη από τις κανονικές τιμές.
• ΒΡΟΧΟΠΤΩΣΕΙΣ: Οι βροχοπτώσεις στην Ευρώπη το 2023 ήταν σχετικά αυξημένες κατά περίπου 7% σχετικά με τις κανονικές τιμές.
• ΧΙΟΝΟΠΤΩΣΕΙΣ: Ο αριθμός των ημερών με χιόνι ήταν συνολικά στην Ευρώπη μικρότερος από τις κανονικές τιμές.
• ΠΑΓΕΤΩΝΕΣ: Οι παγετώνες στις Άλπεις έχουν χάσει το 10% του όγκου τους τα τελευταία δύο έτη.
• ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΘΑΛΑΣΣΑΣ:  Η θερμοκρασία επιφανείας θάλασσας ήταν σε όλες τις ευρωπαϊκές θάλασσες και στη Μεσόγειο πολύ πάνω από τις κανονικές τιμές. Σε αρκετές ευρωπαϊκές θάλασσες, η μέση ετήσια θερμοκρασία θάλασσας ήταν η υψηλότερη που έχει καταγραφεί ποτέ.
• ΘΕΡΜΙΚΗ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ: Η θερμική επιβάρυνση, παράμετρος η οποία λαμβάνει υπόψη της τη θερμοκρασία, την υγρασία, την ταχύτητα του ανέμου και την ηλιακή ακτινοβολία,  έφθασε σε πολύ υψηλά επίπεδα το 2023,  με ρεκόρ του αριθμού ημερών με ακραία θερμική επιβάρυνση. Ειδικότερα στην Ελλάδα, ο αριθμός των ημερών με ακραία θερμική επιβάρυνση έφτασε τις 40 στην Κεντρική Μακεδονία και στη Θεσσαλία.
• ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ: Οι μεγάλες δασικές πυρκαγιές ήταν πολλές και το 2023, κυρίως στην Ιβηρική, στη Σικελία και στην Ελλάδα. Όπως αναφέρεται και στην έκθεση, στον Έβρο, τον Αύγουστο του 2023, είχαμε την μεγαλύτερη σε έκταση δασική πυρκαγιά που έχει ποτέ καταγραφεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
• ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ: Οι πλημμύρες ήταν επίσης πολλές, με περίπου 1,6 εκατομμύριο ανθρώπους να επηρεάζονται από πλημμυρικά επεισόδια το 2023.
• ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ: 63 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από θύελλες,  44 από πλημμύρες και 44 από δασικές πυρκαγιές.
• ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ: Η οικονομική ζημιά το 2023 στην Ευρώπη έφτασε τα 13,4 δισεκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων το 81% σχετίζεται με τις πλημμύρες.

Στη συνέχεια παρατίθενται ενδεικτικά κάποια γραφήματα από την έκθεση.

Εικόνα 1. Γραφικό που συγκεντρώνει δεδομένα για τους καύσωνες και τις καμένες εκτάσεις για το 2023 στην Ευρώπη. Πηγή δεδομένων: ERA5 – C3S/ECMWF.

Εικόνα 2. Γραφικό που συγκεντρώνει δεδομένα για τις πλημμύρες για το 2023 στην Ευρώπη. Πηγή δεδομένων: ERA5 – C3S/ECMWF.

Εικόνα 3. Απόκλιση της μέσης θερμοκρασίας του αέρα για το 2023, σε σχέση με την περίοδο αναφοράς 1991–2020. Πηγή δεδομένων: ERA5 – C3S/ECMWF.

Εικόνα 4. Ετήσια απόκλιση βροχοπτώσεων (%) στην Ευρώπη για το 2023, σε σχέση με τον μέσο όρο για την περίοδο αναφοράς 1991–2020. Πηγή δεδομένων: ERA5 – C3S/ECMWF.

Εικόνα 5. Αριθμός ημερών με «πολύ ισχυρό θερμικό στρες» (UTCI θερμοκρασία μεταξύ 38 και 46°C) τον Ιούνιο, τον Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέμβριο 2023. Πηγή δεδομένων: ERA5-HEAT – C3S/ECMWF.

Εικόνα 6. Κατάταξη της μέσης ετήσιας θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας το 2023, σε σχέση με την περίοδο 44 ετών από το 1980 έως το 2023. Πηγή δεδομένων: ESA SST CCI Analysis v3.0 – ESACCI/EOCIS/UKMCAS και C3S/ECMWF.

Πηγή: European State of The Climate (ESOTC) 2023 / Copernicus.