ΕΟΠ: κλιματικοί κίνδυνοι - ΜΕΡΟΣ Δ: Ζέστη και κρύο- Βαθμοημέρες “Θέρμανσης” και “Ψύξης”

Μείωση Βαθμοημερών Θέρμανσης- Αύξηση Βαθμοημερών Ψύξης

Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) για τους κλιματικούς κινδύνους στην Ευρώπη και τις μελλοντικές αλλαγές, ο δείκτης «βαθμοημέρες θερμανσης» (heating days), ο οποίος συνδέεται με την ενεργειακή κατανάλωση των κτιρίων, έχει μειωθεί σε όλη την Ευρώπη. Η μείωση αναμένεται να συνεχιστεί στο μέλλον σύμφωνα με όλα τα κλιματικά σενάρια, με τη μεγαλύτερη μείωση να σημειώνεται στη Βόρεια Ευρώπη. Παράλληλα αυξάνονται οι βαθμοημέρες ψύξης, εντείνοντας τις ενεργειακές ανάγκες ειδικά στη Νότια Ευρώπη στο άμεσο και στο απώτερο μέλλον.

Βαθμοημέρες θέρμανσης κτιρίων (heating days)

Ο δείκτης βαθμοημερών θέρμανσης είναι ένας δείκτης για την ενέργεια που απαιτείται για τη θέρμανση κτιρίων. Υπολογίζεται από τη συσσωρευμένη ημερήσια απόκλιση της θερμοκρασίας του εξωτερικού αέρα πάνω από ένα όριο θερμοκρασίας βάσης από τον Οκτώβριο έως τον Μάρτιο. Το όριο θερμοκρασίας βάσης, η εξεταζόμενη περίοδος και η μεθοδολογία υπολογισμού μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με το τοπικό κλίμα και τις εφαρμογές. Μια θερμοκρασία βάσης 15.5 °C θεωρείται αντιπροσωπευτική της πανευρωπαϊκής κλίμακας.

Ο δείκτης χρησιμοποιείται κυρίως για εφαρμογές που σχετίζονται με την ενέργεια και συμπληρώνει τις πληροφορίες που παρέχονται από τον δείκτη ημερών με θερμοκρασίες που ευνοούν την ψύξη. Η μείωση του βαθμού ημερών θέρμανσης θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική μείωση της κατανάλωσης ενέργειας για θέρμανση στην Ευρώπη το φθινόπωρο και το χειμώνα.

  • Προηγούμενες και προβλεπόμενες αλλαγές

Οι βαθμοημέρες θέρμανσης έχουν μειωθεί σε όλη την Ευρώπη από τη δεκαετία του 1980. Η μεγαλύτερη μείωση σημειώθηκε στη Βόρεια Ευρώπη όπου η απόλυτη τιμή είναι η υψηλότερη. Η μείωση των βαθμοημερών θέρμανσης αναμένεται να συνεχιστεί σύμφωνα με όλα τα σενάρια εκπομπών. Η μείωση θα μπορούσε να φτάσει περίπου το 40 % μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα με το σενάριο υψηλών εκπομπών  (RCP8.5), ενώ η αρχική πτωτική τάση προβλέπεται να σταθεροποιηθεί από τα μέσα του αιώνα στο πλαίσιο των χαμηλών εκπομπών σενάριο (RCP2.6).

Οι μαύρες γραμμές στα γραφήματα αριστερά δείχνουν τις ετήσιες τιμές για την περίοδο 1950-2020 και οι διακεκομμένες οριζόντιες γραμμές δείχνουν τις μέσες τιμές για την περίοδο 1986-2005. Οι συμπαγείς γκρι, μπλε, κίτρινες και κόκκινες γραμμές αντιπροσωπεύουν τη διάμεσο του συνόλου των προσομοιώσεων των μοντέλων για την ιστορική περίοδο και σε σενάρια χαμηλών, μεσαίων και υψηλών εκπομπών (RCP2.6, RCP4.5 και RCP8.5, αντίστοιχα) . Οι σκιασμένες περιοχές δείχνουν τις περιοχές του 15% και του 85% των εκτιμήσεων των μοντέλων. Το μέγεθος του συνόλου μοντέλων που χρησιμοποιείται για κάθε σενάριο φαίνεται από τους έγχρωμους αριθμούς στην επάνω δεξιά γωνία.

Χάρτες των εκτιμώμενων μελλοντικών ημερών θέρμανσης και των αλλαγών τους στην Ευρώπη, υπό τα τρία σενάρια εκπομπών σύμφωνα με τις οδηγίες IPCC: χαμηλές RCP 2.6 (αριστερά), μεσαίες RCP 4.5 (κέντρο) και υψηλές RCP 8.5 (δεξιά). Ο επάνω χάρτης εμφανίζει τις μέσες τιμές 1986-2005. Η κεντρική και η κάτω σειρά δείχνουν τις προβλεπόμενες τιμές και τις προβλεπόμενες αλλαγές, αντίστοιχα, του 15% και του 85% των εκτιμήσεων των μοντέλων για τα αντίστοιχα σεναρίων εκπομπών για το εγγύς (2041-2060) και το απώτερο μέλλον (2081-2100).

Βαθμοημέρες ψύξης κτιρίων (cooling days)

Ο δείκτης βαθμοημερών ψύξης είναι ένας δείκτης για την ενεργειακή ζήτηση για ψύξη κτιρίων. Υπολογίζεται από τη συνολική ημερήσια απόκλιση της θερμοκρασίας του εξωτερικού αέρα από ένα δεδομένο όριο θερμοκρασίας βάσης, από τον Απρίλιο έως τον Σεπτέμβριο. Το όριο θερμοκρασίας βάσης, η εξεταζόμενη περίοδος και η μεθοδολογία υπολογισμού αυτού του δείκτη μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με το τοπικό κλίμα και τις εφαρμογές. Μια θερμοκρασία βάσης 22 °C θεωρείται αντιπροσωπευτική για την εκτίμηση της ενεργειακής ζήτησης σε πανευρωπαϊκή κλίμακα.

Ο δείκτης βαθμοημερών ψύξης είναι ευρέως εφαρμόσιμος στον ενεργειακό τομέα. Μια σημαντική αύξηση του αριθμού των βαθμών ημερών ψύξης απαιτεί αύξηση στη χρήση ενέργειας στην Ευρώπη και μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερο κόστος και υψηλότερο αντίκτυπο στη μέγιστη χωρητικότητα των δικτύων διανομής.

  • Προηγούμενες και προβλεπόμενες αλλαγές

Οι βαθμοημέρες ψύξης έχουν αυξηθεί στην Ευρώπη από τη δεκαετία του 1980, με τη μεγαλύτερη αύξηση να παρατηρείται στη Νότια Ευρώπη. Αυτή η αύξηση προβλέπεται να συνεχιστεί στο μέλλον: μικρή αύξηση, διπλασιασμός και περίπου τετραπλασιασμός των βαθμοημέρων ψύξης στην Ευρώπη για τα σενάρια χαμηλών, μεσαίων και υψηλών εκπομπών (RCP 2.6, RCP4.5 και RCP8.5) αντιστοίχως, κατά τον 21ο αιώνα. Η μεγαλύτερη αύξηση προβλέπεται για τη Νότια Ευρώπη, ενώ μόνο μικρές αυξήσεις προβλέπονται για τη Βόρεια Ευρώπη.

Χάρτες των εκτιμώμενων μελλοντικών ημερών ψύξης και των αλλαγών τους στην Ευρώπη, υπό τα τρία σενάρια εκπομπών: χαμηλες RCP 2.6 (αριστερά), μεσαίες RCP 4.5 (κέντρο) και υψηλές RCP 8.5 (δεξιά). Ο επάνω χάρτης εμφανίζει τις μέσες τιμές 1986-2005. Η κεντρική και η κάτω σειρά δείχνουν τις προβλεπόμενες τιμές και τις προβλεπόμενες αλλαγές, αντίστοιχα, του 15% και του 85% των εκτιμήσεων των μοντέλων για τα αντίστοιχα σεναρίων εκπομπών για το εγγύς (2041-2060) και το απώτερο μέλλον (2081-2100).

Πηγή: Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος- ΕΟΠ (European Environment Agency)

Περισσότερα:

Climatebook

ΕΟΠ: Οι κλιματικοί κίνδυνοι αυξάνονται σε συχνότητα και δριμύτητα σε όλη την Ευρώπη-ΜΕΡΟΣ Α

ΕΟΠ: Οι κλιματικοί κίνδυνοι αυξάνονται σε συχνότητα και δριμύτητα σε όλη την Ευρώπη – ΜΕΡΟΣ B: Ζέστη και Κρύο- Μέση θερμοκρασία αέρα

ΕΟΠ: Οι κλιματικοί κίνδυνοι αυξάνονται σε συχνότητα και δριμύτητα σε όλη την Ευρώπη- ΜΕΡΟΣ Γ: Ζέστη και Κρύο- Ημέρες “καλλιέργειας”

ΕΕΑ: Heat and cold

Climate Adapt – EEA Overview list of all indices

EEA- what will the future bring when it comes to climate hazards?- Overview