Ευρωπαϊκή Κατάσταση Κλίματος 2021- Μέρος B: Ατμοσφαιρική κυκλοφορία και νέφωση στην Ευρώπη

Το 2021, κυριάρχησαν οι υψηλές πιέσεις στον βορειοανατολικό Βόρειο Ατλαντικό, φέρνοντας ψυχρές πολικές αέριες μάζες προς τη δυτική Ευρώπη, ενώ η νέφωση ήταν κάτω από τον μέσο όρο στην Ευρώπη συνολικά

Στο Β μέρος παρουσιάζονται οι κλιματικές μεταβλητές της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας και της Νέφωσης και της ηλιοφάνειας, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση “Ευρωπαϊκή κατάσταση κλίματος- ESOTC 21” της Υπηρεσίας Κλιματικής Αλλαγής του προγράμματος Copernicus.

Ατμοσφαιρική κυκλοφορία: Κυριάρχησαν οι υψηλές πιέσεις στον βορειοανατολικό Βόρειο Ατλαντικό, φέρνοντας ψυχρές πολικές αέριες μάζες προς τη δυτική Ευρώπη.

Η ατμοσφαιρική κυκλοφορία ευνόησε τη ροή ψυχρών πολικών αέρα στη δυτική Ευρώπη και τη Σιβηρία, ιδιαίτερα κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους. Από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο, μια περιοχή υψηλών πιέσεων πάνω από τη δυτική Ρωσία συνδέθηκε με ροή θερμότερων αέριων μαζών από το νότο. Μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου, μια ισχυρή περιοχή υψηλών πιέσεων στη βορειοδυτική Ευρώπη και τον παρακείμενο τομέα του Ατλαντικού συνέπεσε με μια περίοδο εξαιρετικά χαμηλών ανέμων σε αυτό το τμήμα της ευρωπαϊκής ηπείρου. Το τελευταίο τρίμηνο του έτους, οι άνεμοι από βορειοδυτικές διευθύνσεις έφεραν ψυχρότερες από το μέσο όρο συνθήκες.

Μέσες τριμηνιαίες αποκλίσεις γεωδυναμικού ύψους 500 hPa (μπλε και κόκκινες αποχρώσεις, σε μέτρα) και διανυσμάτων ανέμου στο ίδιο ύψος το 2021, σε σχέση με την περίοδο αναφοράς 1991–2020. Το επίπεδο των 500 hPa είναι περίπου 5,5 km πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Και στις δύο πλευρές της χρωματικής κλίμακας, οι ετικέτες «πιέσεις κάτω από τον μέσο όρο » και «πιέσεις πάνω από τον μέσο όρο» υποδεικνύουν τις αποκλίσεις ατμοσφαιρικών πιέσεων που συνήθως σχετίζονται με αρνητικές και θετικές αποκλίσεις γεωδυναμικού ύψους, αντίστοιχα. Βάση δεδομένων: ERA5. Πηγή: C3S/ECMWF.

Νέφωση και διάρκεια ηλιοφάνειας: κάτω του μέσου όρου νέφωση κυριάρχησε σε όλη την Ευρώπη.

Ευρωπαϊκές μέσες ετήσιες αποκλίσεις νεφοκάλυψης (%) για την περίοδο 1983–2021, σε σχέση με τον μέσο όρο για την περίοδο αναφοράς 1991–2020, με τις κόκκινες γραμμές να υποδεικνύουν τιμές πάνω από το μέσο όρο και τις μπλε να υποδεικνύουν τιμές κάτω από το μέσο όρο. Βάσεις δεδομένων: CLARA-A2.1 CDR & ICDR. Πηγή: EUMETSAT CM SAF
Ετήσιες μέσες αποκλίσεις νέφωσης (%) στην Ευρώπη για το 2021, σε σχέση με τον μέσο όρο για την περίοδο αναφοράς 1991–2020. Βάση δεδομένων: CLARA-A2.1 CDR & ICDR. Πηγή: EUMETSAT CM SA

Τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, υπήρξε μια τάση για αυξημένη διάρκεια της ηλιοφάνειας. Ωστόσο, κατά το 2021, η διάρκεια της ηλιοφάνειας ήταν κοντά στο μέσο όρο. Οι μεγαλύτερες αποκλίσεις σημειώθηκαν σε περιοχές της ανατολικής Ευρώπης, όπου καταγράφηκαν έως και 300 ώρες περισσότερη ηλιοφάνεια από το μέσο όρο. Μεγάλο μέρος της Μεσογείου είχε έως και 250 ώρες λιγότερη ηλιοφάνεια από το μέσο όρο. Υπήρξε επίσης μια μακροπρόθεσμη τάση προς λιγότερη νεφοκάλυψη και, το 2021, η Ευρώπη παρουσίασε 2% χαμηλότερη από τη μέση νεφοκάλυψη.

Ευρωπαϊκές ετήσιες αποκλίσεις της διάρκειας ηλιοφάνειας (ώρες) για την περίοδο 1983–2021, σε σχέση με τον μέσο όρο για την περίοδο αναφοράς 1991–2020. Βάση δεδομένων: SARAH-2.1 CDR & ICDR. Πηγή: EUMETSAT CM SAF.
Αποκλίσεις διάρκειας ηλιοφάνειας (ώρες) στην ευρωπαϊκή περιοχή για το 2021, σε σχέση με τον μέσο όρο για την περίοδο αναφοράς 1991–2020. Βάση δεδομένων: SARAH-2.1 CDR & ICDR. Πηγή: EUMETSAT CM SAF.

Πηγή: Copernicus Climate Change Service