Στον δημόσιο διάλογο για την κλιματική αλλαγή, ακούμε συχνά για την παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας, το λιώσιμο των πάγων και τις αυξανόμενες θερμοκρασίες σε ξηρές ή πολικές περιοχές. Όμως μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature φέρνει στο φως ένα λιγότερο γνωστό αλλά εξαιρετικά σημαντικό πρόβλημα: τις αυξανόμενες αστοχίες των κλιματικών μοντέλων όταν πρόκειται για τοπικές ή περιφερειακές αλλαγές.

Οι επιστήμονες Tiffany Shaw και Bjorn Stevens υποστηρίζουν ότι το κυρίαρχο επιστημονικό μοντέλο που χρησιμοποιείται εδώ και δεκαετίες για την πρόβλεψη της κλιματικής αλλαγής έχει φτάσει στα όριά του. Μέχρι τώρα, αυτό το μοντέλο εξηγούσε με επιτυχία γιατί η ξηρά θερμαίνεται πιο γρήγορα από τη θάλασσα ή γιατί οι πόλοι είναι πιο ευαίσθητοι στην υπερθέρμανση. Ωστόσο, όταν κοιτάζουμε πιο προσεκτικά σε επίπεδο περιοχών – π.χ. γιατί αλλάζει τόσο έντονα ο καιρός στη Μεσόγειο, γιατί οι βροχές γίνονται πιο ακανόνιστες – τότε οι προβλέψεις δεν ταιριάζουν με τις παρατηρήσεις.

Γιατί συμβαίνει αυτό;

Το πρόβλημα δεν είναι τόσο στα δεδομένα όσο στον τρόπο που σκεφτόμαστε το κλίμα. Τα περισσότερα μοντέλα βασίζονται στην ιδέα ότι τα “μεγάλα” και τα “μικρά” φαινόμενα στο κλίμα είναι ανεξάρτητα: για παράδειγμα, ότι μπορούμε να προβλέψουμε τον παγκόσμιο μέσο όρο της θερμοκρασίας χωρίς να εξετάζουμε λεπτομέρειες, όπως οι τοπικές καταιγίδες. Όμως τα δεδομένα πλέον δείχνουν ότι αυτή η προσέγγιση δεν επαρκεί. Τα φαινόμενα μπλέκονται μεταξύ τους με πιο σύνθετους τρόπους απ’ ό,τι πιστεύαμε.

Νέα εργαλεία, νέες προοπτικές

Η μελέτη δείχνει ότι βρισκόμαστε ίσως σε ένα σημείο καμπής, όπως όταν στην ιστορία της επιστήμης ξεπερνιέται ένα παλιό μοντέλο και αναδύεται ένα νέο. Νέες τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και τα υπερ-αναλυτικά μοντέλα προσομοίωσης, μας βοηθούν να “δούμε” το κλίμα με περισσότερη λεπτομέρεια και πολυπλοκότητα.

Οι επιστήμονες δεν λένε ότι οι παλιές μέθοδοι είναι άχρηστες. Αντίθετα, λένε ότι ήρθε η ώρα να τις εξελίξουμε. Χρειαζόμαστε περισσότερη σύνδεση ανάμεσα στις διαφορετικές κλίμακες του καιρού και του κλίματος, πιο στοχευμένες παρατηρήσεις, και κυρίως μια νέα φιλοσοφία σκέψης.

Τι σημαίνει αυτό για εμάς;

Για τους πολίτες, αυτό το “άλλο πρόβλημα του κλίματος” σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε έτοιμοι για αλλαγές που ίσως δεν προβλέπονται ακόμα καλά – καύσωνες ή ξαφνικές πλημμύρες. Το θετικό είναι ότι η επιστημονική κοινότητα το αναγνωρίζει και εργάζεται ήδη πάνω σε λύσεις. Η κατανόηση της “άλλης κλιματικής κρίσης” είναι ένα ακόμα βήμα προς μια πιο ρεαλιστική και χρήσιμη κατανόηση του μέλλοντος του πλανήτη μας.

Πηγή: Nature