Η συνεισφορά των πτήσεων παγκοσμίως στην ανθρωπογενή κλιματική κρίση

Αντιμέτωπη με την κλιματική κρίση, η αεροπορία έχει πλέον δεσμευτεί σε μια στρατηγική ταχείας απαλλαγής από τον άνθρακα σε παγκόσμια κλίμακα, η οποία θέτει στόχους για τη μείωση των εκπομπών CO2 έως το 2050. Αυτή η στρατηγική βασίζεται στην εντατικοποίηση των προσπαθειών για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των αεροσκαφών και των λειτουργιών τους, και στη χρήση εναλλακτικών καυσίμων με χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα, ακόμη και νέων πηγών ενέργειας που είναι απαλλαγμένες από τον άνθρακα, όπως το υδρογόνο.

Ωστόσο, το CO2 δεν είναι ο μόνος παράγοντας που συμβάλλει στην κλιματική επίδραση της αεροπορίας. Οι κινητήρες των αεροσκαφών εκπέμπουν επίσης οξείδια του αζώτου (NOx), υδρατμούς και σωματίδια στην ανώτερη ατμόσφαιρα. Μέσω πολύπλοκων φυσικών και χημικών διεργασιών, αυτές οι ενώσεις προκαλούν επίσης διαταραχές στην ισορροπία ακτινοβολίας της Γης, που αναφέρονται ως «επιδράσεις μη CO2», οι οποίες βραχυπρόθεσμα, έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο από ό,τι το CO2.

  • Τα οξείδια του αζώτου (NOx) που σχηματίζονται σε υψηλές θερμοκρασίες κατά την καύση στους κινητήρες αντιδρούν και συμβάλλουν έμμεσα στην υπερθέρμανση του πλανήτη σχηματίζοντας όζον, ενώ έχουν ψυκτικό αποτέλεσμα καταστρέφοντας το ατμοσφαιρικό μεθάνιο. Τόσο το όζον όσο και το μεθάνιο είναι αέρια του θερμοκηπίου.
  • Οι υδρατμοί, το κύριο προϊόν της καύσης υδρογονανθράκων, μαζί με το CO2, σχηματίζουν κρυστάλλους πάγου καθώς συμπυκνώνονται και στη συνέχεια παγώνουν και δημιουργούν contrails, τα οποία ανάλογα με τις ατμοσφαιρικές συνθήκες μπορούν να επιμείνουν έως και αρκετές ώρες και τελικά να εξελιχθούν σε εκτεταμένα νέφη θυσσάνων, με σημαντική επίπτωση στην ακτινοβολία. Αυτά τα νέφη έχουν διττά αποτελέσματα: Ανάλογα με την ώρα της ημέρας, μπορούν να αντανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία (προκαλώντας ψύξη), αλλά μπορούν επίσης να εμποδίσουν την εξερχόμενη υπέρυθρη ακτινοβολία (προκαλώντας θέρμανση).
  • Τα σωματίδια της καύσης, κυρίως η αιθάλη που παράγεται από την ατελή καύση, δρουν ως πυρήνες συμπύκνωσης στο σχηματισμό των κρυστάλλων πάγου που αποτελούν τα contrails. Χρησιμεύουν επίσης ως πυρήνες συμπύκνωσης νεφών στην ατμόσφαιρα. Τα πρόδρομα αέρια των πτητικών οργανικών ενώσεων (VOCs) και τα οξείδια του θείου που παράγονται από την καύση μπορούν επίσης να σχηματίσουν σωματίδια (δευτερεύοντα αερολύματα) που μπορούν να λειτουργήσουν ως πυρήνες συμπύκνωσης νέφους.

Η αλλαγή στο ενεργειακό ισοζύγιο της Γης λόγω αυτών των επιπτώσεων, καθώς και ο αντίκτυπος των εκπομπών CO2, παρουσιάζεται στο παραπάνω σχήμα.

Πηγή: Climaviation

Lee et al. (2021):The contribution of global aviation to anthropogenic climate forcing for 2000 to 2018