Οι δορυφορικές παρατηρήσεις του θαλάσσιου πάγου στην Ανταρκτική ξεκίνησαν στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Από τότε, ποτέ ξανά δεν είχε τόση περιορισμένη έκταση για αρχές χειμώνα του Νοτίου Ημισφαιρίου. Πρόκειται για ένα ρεκόρ που καταρρίφθηκε μόλις 1 χρόνο πριν, το 2022.

«Κάθε μέρα μέχρι στιγμής το 2023, η έκταση του θαλάσσιου πάγου γύρω από την Ανταρκτική είναι κάτω από τον μέσο όρο των τελευταίων 40 ετών», λέει ο κλιματολόγος Zachary Labe του Πανεπιστημίου του Πρίνστον και της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας.

Ο θαλάσσιος πάγος αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια του χειμώνα της Ανταρκτικής που διαρκεί από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο, και στη συνέχεια υποχωρεί το καλοκαίρι, που διαρκεί από τον Δεκέμβριο έως τον Φεβρουάριο. Η έκταση του πάγου συνήθως φτάνει σε ένα μέγιστο 19 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων τον χειμώνα, και το καλοκαίρι συρρικνώνεται σε περίπου 3 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Τώρα που είναι αρχές του χειμώνα, η τρέχουσα έκταση του θαλάσσιου πάγου στην Ανταρκτική είναι περίπου 1,8 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα κάτω από τον μέσο όρο της περιόδου 1979-2010. Ιδιαίτερα η ακτογραμμή της Δυτικής Ανταρκτικής φέτος ήταν απαλλαγμένη από θαλάσσιο πάγο για πρώτη φορά.

Η μείωση του θαλάσσιου πάγου λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη έχει τρεις συνέπειες στο παγκόσμιο κλίμα:

1. Λιγότερος πάγος στη θάλασσα σημαίνει ότι η σκούρα επιφάνεια του ωκεανού απορροφά περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία από ό,τι θα ανακλούσε η λευκή επιφάνεια του πάγου, επομένως αυξάνεται περαιτέρω η θερμοκρασία της θάλασσας και του υπερκείμενου αέρα.
2. Όταν το θαλασσινό νερό παγώνει, το νερό με μεγάλη αλατότητα βυθίζεται σε μεγάλα βάθη και δημιουργεί θαλάσσια ρεύματα προς βορειότερα γεωγραφικά πλάτη. Λιγότερος θαλάσσιος πάγος, πιο αδύναμα θαλάσσια ρεύματα.
3. Αν και ο θαλάσσιος πάγος όταν λιώνει δεν προκαλεί άνοδο της στάθμης της θάλασσας (όπως ένα παγάκι σε ποτήρι με νερό), όμως στις ακτές της Ανταρκτικής λειτουργεί ως “φράχτης” που περιορίζει την ταχύτητα κίνηση των παγετώνων της ξηράς που καταλήγουν στη θάλασσα, ο πάγος των οποίων συνεισφέρει στην παγκόσμια άνοδο της στάθμης της θάλασσας.

Εικόνα 1. Έκταση του συγκέντρωση του θαλάσσιου πάγου στην περιοχή της Ανταρκτικής του Νοτίου Ημισφαιρίου. Στο διάγραμμα η πορεία της ημερήσιας έκτασης του θαλάσσιου πάγου για το 2023 στο Νότιο Ημισφαίριο, καθώς και η κλιματολογία της έκτασης του θαλάσσιου πάγου από τις αρχές των καταγραφών το 1981.

Πηγή δεδομένων: NSIDC