Μια όχι και τόσο πρωτοφανής κακοκαιρία για την Αττική ο «Μπάλλος»

Το κλίμα της Αττικής θεωρείται από τα καλύτερα στον κόσμο, με ήπιες γενικά θερμοκρασίες και επαρκή ποσότητα βροχοπτώσεων μέσα στο έτος. Βέβαια ο όρος κλίμα δεν αναφέρεται σε κάτι στάσιμο, καθώς μεταβάλλεται με την πάροδο του χρόνου, όμως πολύ πιο αργά από τον καιρό. Οι πιο μακροχρόνιες καταγραφές του καιρού και του κλίματος στην Αθήνα από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών δείχνουν ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη επηρεάζει τις μεταβολές του κλίματος της Αττικής, παρόμοια με άλλες περιοχές του πλανήτη.

Μια από αυτές τις μεταβολές είναι η αύξηση της συχνότητας των έντονων βροχοπτώσεων. Πάντα εκδηλώνονταν ακραίες βροχοπτώσεις στην Αττική, όμως την κλιματική περίοδο 1991-2020 τα γεγονότα ακραίων βροχοπτώσεων στον μετεωρολογικό σταθμό του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στο Θησείο διπλασιάστηκαν σε σχέση με την περίοδο 1961-1990 (http://magazine.noa.gr/archives/4446).

Ο Πίνακας δείχνει τα ακραία επεισόδια βροχής στην Αττική από το 1899 μέχρι σήμερα, όταν το ημερήσιο ύψος βροχής ξεπέρασε τα 100 mm. Βλέπουμε ότι ο «Μπάλλος» προκάλεσε τα μεγαλύτερα ύψη ημερήσιας βροχής κατά τα τελευταία 23 χρόνια, όμως στο παρελθόν έχουν εκδηλωθεί ακόμη πιο μεγάλα ύψη βροχής. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι στον ορισμό των ισχυρών βροχοπτώσεων υπεισέρχεται και ο χρόνος, δηλαδή η χρονική διάρκεια μέσα στην οποία καταγράφηκαν αυτά τα ύψη βροχής. Για παράδειγμα, στις 26 Μαρτίου 1998 στο Ελληνικό καταγράφηκαν 152 mm βροχής σε 12 ώρες, ενώ την Πέμπτη 14 Οκτωβρίου 2021 στα Πατήσια καταγράφηκαν 147 mm σε 10 ώρες. Έτσι, παρότι ο Πίνακας δείχνει 24ωρα συγκεντρωτικά ύψη βροχής, σε ορισμένα γεγονότα μπορεί το ύψος βροχής να είναι μικρότερο, όμως η ραγδαιότητα (ένταση) των φαινομένων να ήταν μεγαλύτερη από κάποια άλλα.

Πίνακας: Τα μεγαλύτερα ημερήσια ύψη βροχής (σε χιλιοστά) στην Αττική από το 1899 (πηγή: ΕΑΑ, ΕΜΥ)

Πεντέλη 193,5 23/12/1952
Ανάβρυτα 193 22/1/1930
Κηφισιά 187,4 22/2/1930
Μπαγιάτι 181,1 16/10/1941
Τατόι 175,1 6/11/1961
Ελληνικό 152 26/3/1998
Σταμάτα 152 14/1/1934
Αθήνα 150,2 18/11/1899
Πατήσια 147,4 14/10/2021
Φιλαδέλφεια 144 22/1/1965
Αθήνα 142,9 18/9/1949
Κατσαμίδι 142 5/9/1957
Άνω Λιόσια 132 22/10/2015
Τατόι 128,1 22/11/1934
Πολυτεχνείο(ΕΜΠ) 127,8 27/11/1916
Φιλοθέη 127,8 26/9/1962
Άνω Λιόσια 126,8 30/12/2012
Παπάγου 126,6 29/9/1918
Πειραιάς 123 2/12/1933
Νίκαια 122 22/2/2013
Βύρωνας 117,3 6/5/2018
Μελίσσια 108,8 11/3/2017
Μενίδι 106 3/2/2011
Πεντέλη 102 26/9/1962

Τα ακραία ποσά βροχής που έπληξαν την Αττική κατά την κακοκαιρία «Μπάλλος» είχαν προβλεφθεί με σχετική ακρίβεια μέρες πριν εκδηλωθούν, πολύ καλύτερα από ό,τι προηγούμενες κακοκαιρίες. Αυτό δείχνει ότι η εξέλιξη που συντελείται συνεχώς στον τομέα της Μετεωρολογίας βελτιώνει σημαντικά τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας για να αντιμετωπίσουμε ακραία καιρικά φαινόμενα. Επίσης, το πλήθος των μετρητικών συστημάτων που έχει εγκαταστήσει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr στο Λεκανοπέδιο της Αττικής την τελευταία δεκαετία, δίνει άμεσα μια εποπτική εικόνα των καιρικών φαινομένων που εκδηλώνονται.

Οι επιστήμονες κλιματολόγοι-μετεωρολόγοι είχαν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής πριν μερικές δεκαετίες. Οι υποδομές της χώρας μας θα πρέπει να προσαρμοστούν με τα δεδομένα για την κλιματική αλλαγή που συντελείται, γιατί η συχνότητα και η ένταση των ακραίων καιρικών φαινομένων θα αυξηθούν περαιτέρω τις επόμενες δεκαετίες σύμφωνα με πολλές ανεξάρτητες επιστημονικές μελέτες.