NASA: Η συρρικνούμενη ακτογραμμή της Κασπίας Θάλασσας από το διάστημα

Η πτώση της στάθμης του νερού έχει αποκαλύψει νέες αποξηραμένες χερσαίες περιοχές γύρω από βόρεια πλευρά της.

Με βάση την έκτασή της, η Κασπία Θάλασσα αποτελεί το μεγαλύτερο εσωτερικό υδάτινο σώμα της Γης, που εκτείνεται σε περίπου 371.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Με βάση οικονομικά, κοινωνικά κριτήρια και πρότυπα βιοποικιλότητας η αξία της είναι ανεκτίμητη.

Η Κασπία Θάλασσα υποστηρίζει σημαντικά τον εμπορικό τομέα της αλιεία, παρέχει νερό για γεωργία, και παρέχει ευκαιρίες αναψυχής και εργασίας στους ανθρώπους που ζουν κοντά. Τα νερά της φιλοξενούν επίσης πολλά απειλούμενα είδη, συμπεριλαμβανομένου του 90% του τελευταίου εναπομείναντος οξύρρυγχου του πλανήτη.

Στη βόρεια Κασπία, τα ρηχά νερά βρίθουν από μαλάκια, καρκινοειδή, ψάρια και πουλιά. Οι φώκιες μεγαλώνουν τα μικρά τους στον χειμερινό πάγο που συνήθως σχηματίζεται μόνο σε αυτό το μέρος της λίμνης. Η πανίδα και η χλωρίδα της λίμνης βασίζονται σε ένα υγιές επίπεδο νερού για την ύπαρξή τους.

Ωστόσο, η Κασπία Θάλασσα συρρικνώνεται ραγδαία.

Στις 19 Σεπτεμβρίου 2022, το όργανο MODIS του δορυφόρου Terra της NASA έλαβε την παρακάτω εικόνα φυσικών χρωμάτων (δεξιά εικόνα) της βόρειας Κασπίας Θάλασσας. Τμήμα του εκτεταμένου Δέλτα του ποταμού Βόλγα (σκούρο πράσινο) είναι ορατό κατά μήκος της αριστερής πλευράς της εικόνας. Τα ιζήματα, τα οποία μεταφέρονται στη λίμνη από τον Βόλγα και αναδεύονται στη ρηχή λίμνη από τα ρεύματα, χρωματίζουν το νερό με στροβιλισμούς σε χρώματα ανοικτού πράσινου και μαύρου. Με χρώμα ανοιχτό γκρι φαίνονται οι περιοχές κατά μήκος της ακτογραμμής, και κομμάτια λευκού χρώματος στα νοτιοανατολικά τα οποία είναι πιθανώς αλάτι και άλλα ορυκτά που εμφανίζονται μετά την εξάτμιση του νερού.

*Εικόνα φυσικών χρωμάτων η οποία ελήφθη στις 20/9/2006 από τον αισθητήρα ΜΟDIS του δορυφόρου Terra της NASA*

Εικόνα φυσικών χρωμάτων η οποία ελήφθη 18 χρόνια μετά, στις 19/9/2022 από τον αισθητήρα ΜΟDIS του δορυφόρου Terra της NASA

Για σύγκριση, η εικόνα στα αριστερά ελήφθη από το όργανο MODIS του δορυφόρου Terra στις 20 Σεπτεμβρίου 2006. Δεν υπήρχε περιοχή με εμφανή εναπόθεση αλατιού κατά μήκος της βόρειας ακτής και μόνο μια σχετικά μικρή επιφάνεια αλατιού στα ανατολικά και νότια διακρίνονται, ενώ νερό υπήρχε στη στενή περιοχή κάτω δεξιά, η οποία, δώδεκα χρόνια αργότερα, έχει γίνει χερσαία περιοχή με ορυκτά.

Τα δεδομένα υψομετρίας ραντάρ που συλλέχθηκαν από πολλούς δορυφόρους και συγκεντρώθηκαν από το Global Water Monitor της NASA δείχνουν ότι τα επίπεδα του νερού της Κασπίας πέφτουν από τα μέσα της δεκαετίας του 1990. Άλλες έρευνες δείχνουν ότι η πτώση θα μπορούσε να συνεχιστεί καθώς η κλιματική αλλαγή φέρνει υψηλότερες θερμοκρασίες αέρα και αυξημένη εξάτμιση.

Οι σχετικές διακυμάνσεις τους ύψους στάθμης λίμνης της Κασπίας Θάλασσας, όπως υπολογίζονται από την υψομετρία των δορυφορικών αποστολών TOPEX/POSEIDON (T/P), Jason-1 και Jason-2/OSTM σε σχέση με δεδομένα τα οποία προέρχονται από μία μόνο ημερομηνία διέλευσης του δορυφόρου Jason-2/OSTM. Το κάτω γράφημα δείχνει μια φιλτραρισμένη αναπαράσταση μόνο για γενική παρατήρηση. Παρέχεται επίσης η ισοδύναμη ανύψωση του νερού σε σχέση με τη μέση στάθμη της θάλασσας (MSL με βάση το γεωδετικό σύστημα WGS84/EGM2008). Παρατηρήσεις σχεδόν σε πραγματικό χρόνο παρέχονται από τον δορυφόρο Jason-3. Τα σύμβολα ανοιχτών κύκλων στο επάνω γράφημα είναι δυνητικά ενδεικτικά ήρεμων ή παγωμένων επιφανειακών υδάτων. Επιπλέον τα τετράγωνα πλαίσια δείχνουν την τυπική περίοδο κάλυψης της λίμνης με πάγο. Πηγή: NASA Global Water Monitor

Σε πρόσφατη μελέτη, οι επιστήμονες έτρεξαν διάφορα μοντέλα για να εκτιμήσουν τις μελλοντικές απώλειες νερού λόγω της κλιματικής αλλαγής και προέβλεπαν ότι μέχρι το 2100, η στάθμη του νερού στην Κασπία Θάλασσα θα μπορούσε να μειωθεί περαιτέρω κατά 8 έως 30 μέτρα . Η χρήση ή η εκτροπή του νερού για ανθρώπινη δραστηριότητα είναι επίσης σημαντικός παράγοντας απώλειας νερού στην Κασπία. Ο υπολογισμός αυτού του παράγοντα προσθέτει έως και 7 μέτρα περαιτέρω απώλειας, διαπίστωσαν οι επιστήμονες.

Πηγή: NASA Earth Observatory