Βόρειο Ημισφαίριο: Καύσωνας της θάλασσας παρατηρείται σε πολλές περιοχές

Σε πολύ υψηλά επίπεδα η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας σε αρκετές θάλασσες του Βόρειου Ημισφαιρίου κατά το πρώτο πενθήμερο του Αυγούστου 2022.

Τα αλλεπάλληλα κύματα καύσωνα που πλήττουν το καλοκαίρι του 2022 περιοχές της Ευρώπης, της Αμερικής, του Καναδά αλλά και της Σιβηρίας έχουν άμεση επιπτώση και στη θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας. Αρκετές θαλάσσιες περιοχές σε Ευρώπη και Αμερική καταγράφουν καύσωνα της θάλασσας. Οι καύσωνες της θάλασσας είναι πιο γνωστοί και ως Marine Heatwaves (MHWs). Αυτοί οι θαλάσσιοι καύσωνες ορίζονται όταν η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας είναι πολύ υψηλότερη από τα κανονικά για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μπορούν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στα θαλάσσια οικοσυστήματα και στη βιομηχανία τροφίμων.

Σύμφωνα με έναν πρόσφατα αναπτυγμένο ορισμό του καύσωνα της θάλασσας (Hobday et al. 2016) [1], ένας καύσωνας της θάλασσας ορίζεται όταν η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας υπερβαίνει ένα εποχικά μεταβαλλόμενο όριο (συνήθως το 90o εκατοστημόριο) για τουλάχιστον 5 συνεχόμενες ημέρες. Διαδοχικοί καύσωνες με κενά 2 ημερών ή λιγότερο θεωρούνται μέρος του ίδιου γεγονότος.

Εικόνα 1. Αποτύπωση της μέσης προόδου ενός καύσωνα της θάλασσας [1].

Έτσι, σύμφωνα και με τις αποκλίσεις της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας, όπως καταγράφονται από δορυφόρους του ΝΟΑΑ στις 5 Αυγούστου 2022, καύσωνας της θάλασσας παρατηρείται στη Μεσόγειο (κυρίως στο δυτικό άκρο), στη Θάλασσα Λάπτεφ, του Κάρα και στη Θάλασσα Μπάρεντς στη Σιβηρία, όπου εκεί σημειώνονται αποκλίσεις έως και +7°C από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα. Επίσης, σημαντικές θετικές αποκλίσεις παρατηρούνται και σε περιοχές της Αμερικής και του Καναδά, όπως στον Κόλπο Χάντσον και του Μπάφιν καθώς και στη Θάλασσα Μποφόρ στον Βορειοανατολικό Καναδά, όπου εκεί οι υψηλές και επίμονες θερμοκρασίες προκάλεσαν τη γρήγορη τήξη του θαλάσσιου πάγου, εκτός εποχής.

Τέλος, ασυνήθιστα υψηλές θετικές αποκλίσεις παρατηρούνται στα ανοιχτά του Βόρειου Ειρηνικού. Η περίοδος θέρμανσης της συγκεκριμένης περιοχής ξεκίνησε από τα τέλη Μαίου και φτάνει στο μέγιστο της.

Στο παρακάτω γράφημα παρουσιάζεται πόση θερμότητα (DHW) έχει συσσωρευτεί σε μια περιοχή τις τελευταίες 12 εβδομάδες (~3 μήνες). Μπορούμε να δούμε τιμές άνω των 12°C, υποδεικνύοντας ότι αναπτύσσεται ένα ισχυρό hot spot στη συγκεκριμένη περιοχή του Ειρηνικού Ωκεανού. Παρόμοιες τιμές παρατηρούνται στη Μεσόγειο και σε περιοχές της Ανατολικής Σιβηρίας. Ο δείκτης DHW χρησιμοποιείται κατά κόρον για την παρατήτηση των ορίων λεύκανσης των κοραλλίων σε κοραλλιογενείς υφάλους.

Εικόνα 2. Συσσώρευση θερμότητας (DHW) στην επιφάνεια της θάλασσας κατά τις προηγούμενες 12 εβδομάδες από τις 5 Αυγούστου 2022. Πηγή: OSPO/NOAA

Σε αντίθεση με τους καύσωνες στην ατμόσφαιρα, οι επιπτώσεις των καυσώνων στη θάλασσα δεν είναι ορατές στο ανθρώπινο μάτι αμέσως. Οι κυριότερες από αυτές εντοπίζονται σε θαλάσσιους οργανισμούς οι οποίοι πεθαίνουν (π.χ. Βορειοδυτική Μεσόγειος 2003) ενώ πολλά θαλάσσια είδη μεταναστεύουν μη μπορώντας να ανταπεξέλθουν στις υψηλές θερμοκρασίες της θάλασσας (π.χ. Αυστραλία 2011), με τη θέση τους κάποιες φορές να παίρνουν καινούρια είδη, προκαλώντας μια απότομη και τεράστια αναδιοργάνωση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Αυτό, έχει σαν αποτέλεσμα τεράστιο διατροφικό και οικονομικό πλήγμα στις κοινωνίες οι οποίες βασίζονται στην αλιεία. Επίσης, ο οικονομικός αντίκτυπος στη βιομηχανική αλιεία μπορεί να δημιουργήσει μέχρι και εντάσεις μεταξύ χωρών.

Σταύρος Ντάφης, 25/05/2022

Πηγές: NOAA, marineheatwaves.org

[1] Hobday, A. J. et al. (2016), A hierarchical approach to defining marine heatwaves, Prog. Ocean., 141, pp. 227-238, 10.1016/j.pocean.2015.12.014