Στην προσπάθεια να καταπολεμηθεί η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή μειώνοντας τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, είναι ολοένα και πιο σημαντικός ο έλεγχος της συγκέντρωσης μεθανίου στην ατμόσφαιρα. Αν και οι εκπομπές του είναι πολύ μικρότερες από αυτές του διοξειδίου του άνθρακα, το μεθάνιο είναι 80 φορές πιο ικανό να εγκλωβίζει θερμότητα στην ατμόσφαιρα (φαινόμενο θερμοκηπίου) για 10-20 χρόνια από τη στιγμή της εκπομπής του. Εφόσον το διοξείδιο του άνθρακα αποθηκεύεται στην ατμόσφαιρα για πολλούς αιώνες, οι παρατηρούμενες αυξήσεις στις εκπομπές του θα έχουν επιπτώσεις για πολλές γενιές στο μέλλον. Αντιθέτως, μεταβολές στις εκπομπές μεθανίου έχουν πιο άμεσο αντίκτυπο.
Πρόσφατες εξελίξεις στην τεχνολογία της δορυφορικής τηλεπισκόπησης από ομάδες της NASA και της ESA επιτρέπουν τον εντοπισμό έντονων εκπομπών μεθανίου με μεγάλη ανάλυση και παγκόσμια κάλυψη. Οι δορυφόροι των δύο οργανισμών πετυχαίνουν αυτόν τον σκοπό χρησιμοποιώντας απεικονιστική φασματομετρία και αναλύοντας τα μικρά μήκη κύματος της υπεριώδους ακτινοβολίας που εκλύεται από την επιφάνεια της Γης. Σε συνδυασμό μάλιστα με έναν νέο αλγόριθμο μηχανικής μάθησης από το Ολλανδικό Ινστιτούτο Διαστημικής Έρευνας – SRON, ο εντοπισμός, η μέτρηση και η αναφορά των έντονων εκπομπών αυτοματοποιείται και γίνεται πιο ακριβής. Κατόπιν ποιοτικού ελέγχου, τα δεδομένα δεκάδων επεισοδίων έντονης εκπομπής μεθανίου πλέον δημοσιεύονται στον ιστότοπο: https://earth.sron.nl/methane-emissions/.
Πηγές έντονης εκπομπής μεθανίου το 2021. Το χρώμα των κουκκίδων υποδεικνύει το είδος της ανθρώπινης δραστηριότητας και το μέγεθος δείχνει την ένταση της εκπομπής. Πηγή: Schuit et al. 2023.
Οι μετρήσεις των τελευταίων ετών δείχνουν πως τα έντονα επεισόδια εκπομπών μεθανίου προέρχονται κυρίως από εγκαταστάσεις εξόρυξης/επεξεργασίας ορυκτών καυσίμων (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, άνθρακας) και χωματερές. Η πλήρης λίστα με τα έντονα επεισόδια εκπομπής μεθανίου του 2021 αποτυπώνεται στον παραπάνω χάρτη ο οποίος μαρτυρά την ακριβή τοποθεσία και ένταση αυτών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σημαντικές ανθρωπογενείς πηγές μεθανίου αποτελούν επίσης η γεωργία και η κτηνοτροφία, αλλά αυτές οι δραστηριότητες είναι διάσπαρτες στην επιφάνεια της Γης και συνήθως δεν δημιουργούν πυκνές στήλες μεθανίου που μπορούν “εύκολα” να εντοπιστούν από τους δορυφόρους. Οι εκπομπές μεθανίου σε αυτήν την περίπτωση γίνονται αντιληπτές με λιγότερο ακριβείς και αυτοματοποιημένους τρόπους, ωστόσο γίνονται προσπάθειες προς αυτήν την κατεύθυνση.
